Tema: Spomen park Bubanj

Spomen park Bubanj

Spomen park Bubanj predstavlja spomen kompleks, sagrađen u sećanje na streljane građane Niša i
južne Srbije u Drugom svetskom ratu i nalazi se jugozapadno od Niša, u niškoj opštini Palilula.
Spomen park Bubanj je kao autentično mesto masovnog fašističkog terora, stavljen pod zaštitu
države u maju 1973 godine. Dok je aprila 1979. godine odlukom Skupštine Srbije spomen park
Bubanj proglašen kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

Izgled spomenika

Stratište je prvobitno obeleženo spomen-piramidom 1950. godine, dok je novi monumentalni spomenik,
delo vajara Ivana Sabolića i on je otkriven je 1963 godine. Ceo kompleks je parkovski uređen, sa
memorijalnom stazom koja je duga oko pola kilometra, i reljefom u mermeru dimenzija 23x2,5 m
sastavljenog od pet kompozicija koje simbolizuju „mašinu za ubijanje“, vešanje i streljanje,
bunt naroda, kapitulaciju osvajača i pobedu, i trima betonskim obeliscima koji simbolizuju uzdignute
ruke sa stisnutim pesnicama. U okviru spomen parka Bubanj se nalazi i kapela koja je naknadno
dodata 2004. godine, ona je sagrađena od stakla i metala, rad arhitekte Aleksandara Buđevca.

Svaka od tri pesnice je različite veličine i one predstavljaju simbol muške, ženske i dečje ruke
koje prkose neprijatelju zbog toga što su streljane i čitave porodice.

U blizini se nalazi i letnja pozornica.

Vikipedija

Istorija

Nemački fašisti su ga pretvorili u stratište na koje su kamionima danonoćno dovodili iz logora Srbe,
Cigane i Jevreje i tu ih streljali. Od februara 1942. do septembra 1944.[3] godine ubijeno je oko
10.000 logoraša i zatvorenika Specijalne policije i kaznenog zavoda. U ovoj fabrici smrti streljane
su grupa za grupom rodoljuba sa juga Srbije. Čitav teren Bubnja ispresecan je rovovima u kojima su
zakopavane streljane žrtve. Pred povlačenje Nemaca su zarobljeni Italijani otkopavali rovove i
palili leševe, kako bi se uništio svaki trag učinjenog zverstva.

Godine 1945. počinje obeležavanje mesta streljanih žrtava, postavljanjem „kripta“. Prvo spomen obeležje
je svečano otkriveno 7. jula 1950. godine, to je bila skromena kamena piramida. Konkurs za izgradnju
spomenika se raspisuje 1953. godine. Prijavljeno je dvadeset radova. Te godine prva i druga nagrada
nisu dodeljene, već se dodeljuju dve treće i dva rada se odkupljuju. U julu 1959. godine, na drugom
zvaničnom konkursu, za isgradnju spomenika na Bubnju, izdvojena su dva, od deset priispelih radova.
To su radovi arhitekte Mihajla Mitrovoića iz Beograda i vajara Ivana Sabolića iz Zagreba. Odlukom
žirija, na kraju je prihvaćen rad vajara Ivana Sabolića, i u julu 1960. se zaključuje ugovor o
izgradnji spomenika.

Spomenik na Bubanju je svečano otkriven na dan oslobođenja Niša 14. oktobra 1963. godine. Spomenik
je podignut u središnjem delu Bubanj parka. Do spomenika vodi staza i on se sastoji od dva dela:
Horizontalnog friza, izgrađenog od belog mermera, sa utisnutim scenama koje prikazuju stradanje
okupiranog naroda, i konačnu pobedu na stranim okupatorom. Tu su takođe i tri vertikalne pesnice,
pesnica muškarca, žene i deteta, kao simbola palih žrtava. Stilizovani geometriski oblici koji su
svedeni na simbole, skladno se dopunjuju, davajući celokupnoj kompoziciji umetnički pečat. Na frizu
se nalaze, urezani stihovi niškog pesnika Ivana Vučkovića, koji glase: „Iz krvi komunista i rodoljuba
nicale su pesnice bunta i opomene, pesnice revolucije, pesnice slobode. Streljali su nas ali nas
nikada nisu ubili, nikada pokorili. Mi smo zgazili mrak i suncu oslobodili put.

Stratište je 1950. prvobitno obeleženo spomen-piramidom, a novi, monumentalni spomenik, „Tri pesnice“
rad hrvatskog vajara Ivana Sabolića, otkriven je 14. oktobra 1963. godine.
Od 1979. godine ovaj spomen kompleks proglašen je kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

Od 2004. godine u okviru kompleksa je i kapela sagrađena od stakla i metala, rad arhitekte Aleksandra
Buđevca.

Prirodno bogatsvo parka

Park Bubanj je jedna od zelenilom najbogatijih parkovskih površina u Nišu, pa je samim tim i stanište
za veliki broj životinja. Jedino je fauna ptica ovog parka detaljnije obrađivana u toku 2016. godine.
U parku je zabeleženo 37 vrsta ptica, što je ujedno i najveći broj ptica zabeležen u nekom niškom
parku[4]. Najzanimljiviji predstavnici faune ptica su: veliki detlić (Dendrocopos major),kreja
(Garrulus glandarius) , drozd pevač (Turdus philomelos) i ćuk.

Vikipedija