Neprikosnovena svetinja


U starom Egiptu mačka nije bila samo najomiljenija od svih životinja, već su je poštovali i kao svetinju. Pritom su mužjaci bili posvećeni Suncu i bogu Ozirisu, a ženke Mesecu i boginji Izidi. U egipatskom panteonu postojala je boginja u obliku žene i mačke, nazvana Bastet, čiji je kult postao veoma rasprostranjen počevši od 3.000. godine pre nove ere. Moćan simbol plodnosti i snage, boginja Bastet je bila i zaštitnica porodice i zdravlja, pa su zato svakoj bebi posle rođenja darovali amulet u obliku mačke, koji je trebalo da je štiti tokom celog života.


Za vreme XXII dinastije, između 945. i 715. godine pre nove ere, kult boginje Bastet postao je još snažniji, pa se proširilo uverenje da su mačke njena inkarnacija. Podizali su hramove posvećene boginji-mački, a najznačajniji je onaj u Bubastiju, pored Nila. Počeli su čak da mumificiraju mačke i da ih sahranjuju u zajedničke grobnice u hramovima. Onoga ko bi pokazao nepoštovanje prema mački kao svetoj životinji, ili bi je namerno ubio, osudili bi na smrt, a onaj ko bi je ubio slučajno, morao je da plati veoma visoku kaznu.


Diodor piše da je za vreme vladavine Ptolomeja Auletea jedan rimski vojnik slučajno pregazio mačku konjem i, mada je molio za milost, razjarena gomila ga je nemilosrdno kamenovala. Egipatski zakon zabranjivao je da se mačke iznose van granica carstva i nalagao da, u slučaju požara, mačku treba spasavati pre svih članova porodice. Prema svedočenju istoričara Herodota, kad bi mačka uginula, cela porodica je bila u žalosti. Stanovnici kuće u kojoj je uginula prirodnom smrću morali su da obriju obrve, a mačke su odnosili u svetilišta, gde su ih mumificirali a zatim, uz posmrtne rituale, sahranjivali u gradu Bubastiju.