Tema: Ime i njegov znacaj

FILIMAN

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog “Philemon”, izvorno iz “phileo” u značenju “ljubiti”.Oličenje je idealne osobe. Zastupljeno je u nizu evropskih jezika ali nikad u vrhu popularnosti. Kalendarsko je ime.


FILIP

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog “Philippos” u značenju “ljubitelj (prijatelj) konja”. Popularno je u svim jezicima hrišćanske civilizacije, zahvaljujući tome što se tako zvao jedan od dvanaestorice Hristovih apostola. Najranije poznati Filip bio je makedonski kralj, otac Aleksandra Velikog, a za njim još nekoliko vladara antičke Makedonije.

GVOZDEN

Staro slavenosrpsko, zaštitno ime. Pridev “gvozden” uzet je za lično ime. U prošlosti kada se još verovalo da reč ima dejstvo magije nadevalo se detetu u funkciji odvraćanja zlih duhova koji traže “lak plen” jer “izuzetno čvrsto” dete može biti za njih nesavladivo. Od ovog imena izvedeno je ime Gvozdenija.


GABRIJELA

Zapadno ime. Ženski je oblik od Gabriel, imena izvorno nastalog iz starohebrejskog “gabriel” u značenju “Bog je moja moć, Bog mi je pomoć”. Kod nas je došlo iz italskog jezika. Uobičajeniji je oblik Gavrila.


GAVRILO

Srpsko, biblijsko ime. Primili smo ga preko grčkog iz starohebrejskog “gabriel” u značenju “snažan, jak, moćan čovek”. U Bibliji to je ime drugog od sedmorice arhanđela, “zaduženog” za saopštavanje božijih poruka smrtnicima. Iz judaizma je ovaj arhanđel prešao u hrišćanstvo, pa je njegovo ime preko kalendara postalo poznato i popularno u skoro svim evropskim zemljama i sire.....


GENADIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog “Gennadios” u značenju “plemenitog roda, blagorodan”. U narodnom govoru vremenom je “g” prešlo u “đ”. Kalendarsko je ime. Od ovog imena izvedena su imena Đeloš, Đenadija, Đenadije i Đenka.


GEORGIJE – ĐORĐE

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Ime Georgije je crkveno i potiče iz grčkog “Georgios, Georgos” u značenju “zemljoradnik, ratar”. Sporedno je ime Zevsa, koji je saglasno predanju pokrovitelj zemljoradnje, umetničkih i zanatskih delatnosti. Kalendarsko je ime. Ime Đorđe je umeškana varijanta od Georgije. Rasprostranjeno je kod svih evropskih naroda od najranijih vremena do danas.


GOSPA

Domaća narodna tvorevina.
Izvodi poreklo od osnove “gospa” (gospođa, gospodarica). Obično se nadevalo detetu rođenom oko verskih praznika Velika i Mala Gospojina, s kraja avgusta i početkom septembra.
Od ovog imena izvedena su imena Gospava, Gospojina i Gospojinka.


GROZDANA

Staro slavenosrpsko ime.
Izvodi poreklo od korena “grozde” u starom značenju “vinograd”.
Od ovog imena izvedena su imena Grozda, Grozdan, Grozdanija i Grojana.

GLORIJA

Latinsko ime Gloria. Izvorno je nastalo iz “gloria, gloire” u značenju “slava, oreol, čast”.


GOJKA – GOJKO

Stara slavenosrpska imena. Izvode poreklo od osnove korena “goj” u starom značenju “miran”. Smatra se da su u dalekoj prošlosti izvedena od Gojomir ili Gojislav. Postala su popularna tek u prošlom veku, zahvaljujući Vukovoj zbirci junačkih narodnih pesama. U njima se, naime, pominje vojvoda Gojko kao treći brat Mrnjavčević uz kralja Vukašina i despota Uglješu..........


GOLUB – GOLUBICA

Sveslovenska imena. Sveslovenski naziv ptice uzet je za lično ime. Simbol je nežnosti i vernosti. Pretpostavlja se da je samotvorno, nastalo još u slovenskoj pradomovini na Volgi.


GORAN

Staro slavenosrpsko ime. Izvodi poreklo od osnove “gora” (šuma, planina), u prenosnom značenju “rođen, nastanjen u šumi, planini”. Sinonim je golemosti i snage. Ovo ime Vuk Karadžić objašnjava “tako najviše prozovu onoga koji se rodi u planini kod stoke”. Smatra se da je u dalekoj prošlosti izvedeno od Gorislav.


GORDAN – GORDANA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Ime Gordan je varijanta od crkvenog Gordije, našeg oblika iz grčkog “Gordianos – Gordias” što je bilo ime cara Frigije. Aleksandar Veliki je mačem presekao čvor koji je zavezao kralj Gordije na kolima negdašnjeg kralja Mida i proprekao da će onaj koji ga razreši zavladati svetom. Ime Gordana je ženski oblik od Gordan........


GRADA

Staro slavenosrpsko ime.
Izvodi poreklo od osnove “grad”, u prenosnom značenju “koji je iz grada, koji živi u gradu, gradski”. Zabeleženo je u manastirskim zapisima još u 14. veku.

HRANISLAV

Staro slavenosrpsko ime. Složeno je od osnova sa značenjem “hraniti” + “slava”. Datira verovatno još iz praslovenskog doba. Od ovog imena izvedena su imena Hranislava i Hranislavka.


HREBLJAN

Staro slavenosrpsko ime. Može biti porekla od osnove stare reči “hrliti (brzati)”, u prenosnom značenju “plahovit, bujan, brz, koji žurno grabi napred”. Oskudni istorijski izvori ne pružaju dovoljno podataka kada je tačno nastalo. Najranije do sada pisano svedočanstvo datira iz 13.veka što svedoči o njegovoj starini. Od ovog imena izvedeno je ime Relja.


HRISTIJAN – HRISTINA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Ime Hristijan potiče iz grčkog “Christianos” u značenju “hrišćanin”. Kalendarsko je ime. Ime Hristina potiče iz grčkog “Christine” u značenju “hrišćanka”. Kalendarsko je ime. U našem narodu su običajnija imena sa početnim slovom “h”, prema grčkom čitanju, dok su ona sa početnim slovom “k” prema latinskom načinu izgovora. Zastupljena su širom hrišćanskog naroda......


HRVOJE

Ime domaćeg podrijetala. Naziv za čoveka hrvatske narodnosti uzet je za lično ime. Od ovog imena izvedeno je ime Hrvoj.

IGNJATIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog “Ignatios” u značenju “ognjeni, vatreni”, iz latinskog “Ignatius” tj. izvorno iz “igneus” u značenju “oganj, vatra”.


IGOR

Posrbljeno nordijsko ime. Potiče iz staroskandinavskog “Ingvarr”, “Ingvio” (ime skandinavskog boga izvobilja) + “varr” u značenju “čuvati, štititi”. Kod nas je došlo posredstvom ruskog, gde je prisutno već preko hiljadu godina. Oni su ga u dalekoj prošlosti preuzeli od skandinavskih Varjaza koji su bili osvajači i osnivači prve ruske države. Kalendarsko je ime.


IKONIJA

Domaća narodna tvorevina. Izvodi poreklo iz grčkog “eikon” u značenju “svetačka slika”.


ILIJA

Srpsko, biblijsko ime. Potiče iz starohebrejskog “Eliiahu”, izvorno iz “eliyahu” u značenju “Jehova je mog Bog”. Tako se zvao jedan od četvorice “velikih” starozavetnih proroka, kod nas Sveti Ilija Gromovnik, koji je u narodnoj tradiciji nasledio paganskog slovenskog boga – gromovnika Peruna. Prisutno je širom hrišćanskog sveta pa i kod muslimana u obliku Iljas.


INA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Može biti stara skraćenica od Inokentije (Inoćentije) ili od imena koja se završavaju na “ina” tipa Agripina, Katarina itd. Postoji mišljenje da je preuzeto ime morskog božanstva iz helenske mitologije. U našem narodu (uključujući i Ruse) oduvek je žensko, akod ostalih balkanskih naroda muško ime.

IRINA

Sprsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog “Eirene” što je bilo ime jedne od Hora (boginja mira), izvorno iz “eirene” u značenju “mir, spokojstvo”. Najranije poznata Irina bila je vizanstijska carica koja je sazvala 7. vaseljenski sabor u Nikeji 787. godine koji je odbacio ikonoborstvo i obnovio poštovanje ikona. Poslednjih decenija Irina postaje ređe ustupajući mesto


ISAK

Srpsko, biblijsko ime. Izvodi poreklo iz starohebrejskog “yishaq” u značenju “zasmejati se”. Tradicionalno je povezano sa ženom biblijskog patrijarha Avrama Saroja koja se nasmejala čuvši predskazanje da neće roditi sina. Prema Bibliji, Isak je sina “praoca” Avrama, koji je bio spreman da ga prinese na žrtvu. Ovo ime je zastupljeno širom hrišćanskog sveta od najstarijih vremena.


ISIDOR – ISIDORA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Ime Isidor potiče iz grčkog “Isidoros”, “Isis” (Isida je bila egipatska boginja – zaštitnica zemljoradnje) + “doron” u značenju “dar, poklon”. Isidora je ženski oblik imena Isidor. Ova imena su popularna širom hrišćanskog sveta od najstarijih vremena do danas. Kalendarska su imena. Od ovih imena izvedena su imena Isa, Isica i Iso.


ISKRA

Domaća narodna tvorevina, novo ime. Imenica “iskra” (varnica) uzeta je za lično ime.

JUGOSLAV – JUGOSLAVA

Domaća narodna tvorevina, novo ime. Nastalo je prema nazivu države Jugoslavije. Skorijeg je postojanja, smatra se, bar od 1918. godine kada je stvorena nova država Jugoslavija. Od ovih imena izvedena su imena Jugosava i Jugosavka.


JULIJA – JULIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Julija potiče iz latinskog “Julia”, ženskog oblika od “Julius (Julije)”. Kalendarsko je ime. Julije potiče iz latinskog “Julius” što je bilo rimsko rodovsko ime ili iz grčkog “ioulos” u značenju “kudrav, kovrdžav”. U rimskoj mitologiji Julije je sin Eneje, osnivač Alba Longe, praotac plemena Julijevića, po kome je nazvan sedmi mesec.


JULIJAN – JULIJANA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Julija potiče iz grčkog “Ioulianos”, latinskog “Julianus” u značenju “blistav”. Porodično je ime poznate rimske patricijske kuće iz koje je bio i slavni Cezar. Kalendarsko je ime. Julijana je ženski oblik od Julijan. Kalendarsko je ime. U raznim varijantama ova imena su rasprostranjena širom hrišćanskog sveta od najstarijih vremena do danas.


JAGOŠ

Starocrnogorsko ime. Nesigurnog porekla, pripisanog značenja “jadan, žalostan, nesrećan”. Obično se nadevalo detetu rođenom posle očeve smrti ili kome je majka umrla pri porođaju.


JAKOV

Srpsko, biblijsko ime. Izvodi poreklo iz starohebrejskog “yaaqob” u značenju “pratilac” ili “aqeb” u značenju “peta”. Saglasno biblijskog legendi, Jakov, blizanac, rađajući se uhvatio je svoga prvorođenog brata Isaka za petu kako bi se rodio. Od starine ovo ime je prisutno širom hrišćanskog sveta. U srednjem veku nosilo ga je u obliku James (Džejms)


JADRANKA – JADRANKO

me domaćeg podrijetala.
Nastalo je po nazivu mora. Prenosno znači “žitelj, žiteljka jadranskog priobalja” ili “biti širokog srca, pogleda”.


JAGODA

Ime domaćeg podrijetala.
Naziv biljke sladunjavog ploda uzet je za lično ime. Posvedočeno je u srednjevekovnim primorskim gradovima još u 13. veku.
Od ovog imena izvedena su imena Jagodina, Jagodinka i Jagodica.


JORDAN

Srpsko, biblijsko ime.
Naziv reke u Palestini uzet je za lično ime. U hrišćanskoj mitologiji to je “sveta reka” u kojoj je kršten Isus. Rasprostranjeno je širom hrišćanskog sveta od najstarijih vremena do danas.
Od ovog imena izvedeno je ime Jordanka.

JAROSLAV

Prastaro sveslovensko ime. Složeno je od osnova sa značenjem “jara” (sunčan) + “slava”. Od ovog imena izvedeno je ime Jaroslava.


JASMIN – JASMINA

Domaćeg podrijetala. Izvode pokrelo iz persijskog “yasemin” što je naziv belog mirišljavog ukrasnog cveta. Potiče iz novijeg vremena kada se u narodu razvio običaj davanja imena po nazivu cveća. Po narodnom običaju izbor cvetnog imena predstavlja izraz roditeljske želje da dete bude pre svega lepo, nežno, milo, ljupko i prefinjeno.


JASNA

Domaća narodna tvorevina. Pridev “jasna” u značenju “svetla, sjajna” uzet je za lično ime.


JAVORKA

me domaćeg podrijetala. Izvedeno je od naziva visokog šumskog drveta. Prenosno znači “čvrsta, snažna, otporna, karakterna”.


JEFIMIJA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog “Euphemia” u značenju “pristojna, blagoprijatna, uzvišena” ili “koja lepo peva molitvene pesme” pa otud reč “eufemizam”. U prošlosti, ostala je poznata Jefimija, žena despota Uglješe, ćerka ćesara Vojihne, gospodara drame. Posle pogibije muža na Marici 1371. godine živela je kod svoje rođake, kneginje Milice, a posle Kosovske bitke 1389......


JELISAVETA

Srpsko, biblijsko ime.
Potiče iz starohebrejskog “Eliseba”, izvorno iz “el-i-seeba” u značenju “Bog je moja zakletva, Bogu se klanjam, Bog je na ovo prisegao”. U našoj tradiciji uobičajenija su imena sa početnim slovom “j” za razliku od ostalih evropskih jezika gde se javlja u varijantama sa početnim slovom “e”. Od starine je zastupljeno u gotovo svim jezicima hrišćanske civilizacije.
Od ovog imena izvedena su imena Eliza, Elizabeta, Jelisavka, Liza, Saveta i Cajka.


JEZDIMIR

Starosrpsko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “jezditi” + “mir”.


JOAKIM

Srpsko, biblijsko ime.
Izvodi poreklo iz starohebrejskog “ueho-uaqim” u značenju “Bog je postavio, Bog je utvrdio”. Biblijsko je ime oca Marije Bogorodice.
Od ovog imena izvedena su imena Aćim i Jaćim.


JOVAN – IVAN

Srpsko, biblijsko ime.
Jovan potiče iz grčkog “Ioan, Ioannes” izvorno iz starohebrejskog “yohanan (Johohana)” u značenju “u milosti Jehovinoj”. Od starine je sveprisutno među hrišćanskim svetom. Počev od Jovana Krstitelja, jevrejskog proroka i Jovana, pisca četvrtog jevanđelja i Apokalipse, bilo je često ime vizanstijskih, nikejskih careva, vrhovnih poglavara Rimokatoličke crkve, značajnih teologa, kraljeva i drugih.
Kalendarsko je ime.
Ivan je isto što i Jovan. U narodu je zabeležen ovaj oblik imena još u 13. veku a zatim Jovan. Među poznatim iz prošlosti su nekoliko velikih moskovskih knezova koji su ostavili značajan trag u istoriji ruskog naroda. Prvi krunisani ruski car od 1547. godine poznat po nadimku “Grozni” nazivao se punim imenom Ivan IV Vasiljevič. Kod Poljaka, Slovaka i Čeha Ivan je javlja u formi Jan a kod Mađara u “nacionalnoj varijanti” Janoš.
Od ovih imena izvedena su mnoga druga i to Vanja, Žaneta, Iva, Ivana, Ivanka, Ivanko, Ivka, Ivkica, Ivko, Ivna, Ivo, Ivona, Jan, Jane, Janča, Jova, Jovana, Jovaniš, Jovanka, Jovica, Joviša, Jovo, Joja, Jojo, Joka, Jole, Jotan, Joca i Joco.

KASANDRA

Grčko Kassandra. Ženski je oblik od “Kassandros”, “kazomai” u značenju “blistav, sjajan” + “aner, andros” u značenju “muževa, hrabar”. U helenskoj mitologiji naziv je jedne od kćeri trojanskog kralja Prijama u koju se zaljubio Apolon i kojoj je dao moć proricanja. Kad mu nije odgovorila na ljubav, kaznio je da u njena proricanja niko ne veruje.


KAZIMIR

Poljsko ime Kazimierz (Kazimež). Nastalo je od slovenskih osnova sa značenjem “kazati” (propovedati) + “mir”. Po Skokovom Etimološkom rečniku može značiti “onaj koji narušava mir” što je sinonimno sa starim iščezlim imenom Mutimir. Zastupljeno je kod Poljaka od najstarijih vremena o čemu svedoče imena četvorice njihovih kraljeva počev od prve polovine 11. veka.


KIR – KIRA – KIRILO – ĆIRILA – ĆIRILO

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Kir izvodi poreklo iz grčkog “kyros” u značenju “gospodin, gazda”.Upotrebljava se kao sastavni deo ličnih imena npr. Kir-Janja. Iz antičkog vremena sačuvan je monumentalni nadgrobni spomenik-mauzolej iz doba Persijskog carstva, Kiri Velikom iz 5.v.p.n.e, čijim se oblikom inspirisao Ivan Meštrović pri izradi spomenika neznanom junaku na Avali. Kalendarsko je ime.


KLARA

Zapadno ime. Došlo nam je preko italskog Clara, a izvornog porekla je iz latinskog “clarus” u značenju “jasna, čista, svetla”.


KLEOPATRA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Potiče iz grčkog Kleopatra, “kleos” u značenju “slava” + “pater” u značenju “otac”. Čuveno je po Kleopatri VII, egipatskoj kraljici iz dinastije Ptolomeja. Sa 17. godina vladala je sa bratom Ptolomejem XIII koji ju je kasnije zbacio sa prestola. Kad je Cezar osvojio Egipat vratio je Kleopatru na presto.

KLIMENT – KLIMENTINA

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Kliment potiče iz latinskog “Clemens” u značenju “milostiv, blag”. Ime je četrnaestorice rimskih papa i trojice antipapa. Među slovenima na Balkanu posvedočeno je još u 9. veku u imenu ohridskog svetitelja i slovenskog učitelja čija je zadužbina manastir Sv. Pantelejmon u Ohridu u Makedoniji. Kalendarsko je ime. Klemenitina je zenski oblik od Klement



KONSTANTIN

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Došlo nam je iz grčkog “Konstantinos”, oblika iz latinskog “Constantinus”, izvornog porekla iz “constans” u značenju “postojan, stalan, čvrst”.Ime je poznatog rimskog imperatora s početka 4. veka koji je prvi primio hrišćanstvo i dozvolio slobodu hrišćanskoj veroispovesti, zbog čega je proglašen za sveca. Otud reč “konstanta” u značenju “postojana veličina”.


KORNELIJA – KORNELIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe. Ime Kornelija potiče iz latinskog “Cornelia” što je ženski oblik od “Cornelius”. Po rimskoj legendi oličenje je čestite supruge i uzorne majke. Ime Kornelije nam je došlo preko grčkog “Kornelios” u značenju “drenov plod”, iz latinskog “Cornelius” što je bilo rimsko porodično ime, a izvornog porekla iz “cornu” u značenju “rog”. Kalendarsko je ime........


KOSARA

Staro slavenosrpsko priželjkivano ime. Izvodi poreklo od osnove zajedničke imenice “kosa” kao simbola zdravlja i mladosti. Izraz je roditeljske želje da dete ima lepu, gustu, bujnu kosu. Jedno je od najranije posvedočenih ženskih imena. Tako se nazivala ćerka vladara makedonskih Slovena, Samuila, udata za zetskog kneza Vladimira, koja se posle pogibije muža zamonašila


KOSOVKA

Staro srpsko ime. Nastalo je od naziva oblasti Kosovo ili je idealizovani tip srpske devojke – Kosovka devojka (iz kosovskog ciklusa narodnih pesama), uzet za lično ime. Simbol je vernosti i humanosti.