VLASINSKO JEZERO

Na jugoistoku Srbije, u opštini Surdulica, a u blizini granice sa Bugarskom, nalazi se Vlasina, planinski plato na 1213 metara nadmorske visine, poznatiji po istoimenom jezeru. To je akumulaciono jezero, okruženo planininama Gramada, Vardenik i Čemernik, a nastalo je izgradnjom brane polovinom prošlog veka.

Tom prilikom, voda je ispunila kanjon u kome je nekada davno stvorena močvara, tresava sa ševarom i trskom, nazvana Vlasinsko blato. Na tom mestu je jezero, čija boja vode varira od sivo plave, pored obale, do modre na sredini, sa zelenim priobalnim površinama, koje daje poseban koloritet vlasinskom pejzažu.


Površina Vlasinskog jezera je 16 km², dubina do 35 metara, a u jezero svakog minuta pritiče dva kubika vode prvog kvaliteta iz reka Vlasine,Vrle, Jerme, Božičke, Lisinske i Ljubotenske. Bogato je grgečom, klenom, somovima, šaranima, belim amurima i pastrmkom, ali najveća atrakcija su plutajuća ostrva, koja nastaju pri podizanju vodostaja jezera. Ona su od treseta, produkta vekovnog raspadanja mahovina tresetnica. Nezaboravan doživljaj je vožnja čamcima pored ovih ostrva koja su prirodni fenomen u svetu, za čije stvaranje je potrebno više od pet hiljada godina. Njihov broj i izgled se stalno menja, jer nastaju odvajanjem tresetnog sloja sa dna jezera.


Vlasinsko jezero oivičava zatalasana visoravan prošarana livadama, pašnjacima i šumama koje kriju raznovrstan biljni i životinjski svet. Dok se penje ka vrhovima planinskih venaca Gramade i Čemernika uočava se prava mala riznica lekovitog bilja, a ima i samoniklih borovnica, malina, divljih jagoda. Vlasina je bogata vodom, izvorima i potočićima kojih ima na sve strane, a poznavaoci flore kao specifičnost kraja ističu retke i ugrožene tresavske biljke, kojima je specifično vlažno područje jedino stanište. Jedna od takvih je rosulja, višegodišnja zeljasta biljka, koja nedostatak soli azota i fosfora u zemlji, nadoknađuje lovljenjem sitnih zglavkara. Takav tip ishrane je raritet u biljnom svetu, zbog čega se rosulja još zove i mesožderka.


Livadske tresave, bukove i brezove šume odavnina su stanište za oko 120 vrsta ptica, pa tako Vlasina ima svog vrapca, sivu čaplju, rodu i patku gluvaru. Zdrava sredina, brojni čisti vodotoci, vidikovci, i potencijali jezera čine Vlasinu atraktivnim turističkim mestom. Raspolaže brojnim mogućnostima za razvoj sportsko-rekreativnog, zdravstvenog, izletničkog, seoskog, lovnog i ribolovnog turizma. U neposrednoj blizini samog jezera nalaze se tri naselja: Vlasina Rid, Vlasina Stojkovićeva, i Vlasina Okruglica, a razvoju turizma doprinose hoteli, restorani, sportska igrališta i kamp naselja.