Nacionalni parkovi u Srbiji

U Srbiji ima pet nacionalnih parkova, kao zaštićena područja od izuzetnog prirodnog, ali i
kulturno-istorijskog značaja.

Nacionalni parkovi podrazumevaju jedan od najviših oblika zaštite životne sredine. Zaštita
prirode u Srbiji ima dugu tradiciju. Prvi pisani trag o tome se nalazi u Dušanovom zakoniku
(član 123.) iz 14. veka, gde se definiše mogućnost i zabranjuje prekomerna seča šuma u
tadašnjem Srpskom carstvu. Svojim ukupnim vrednostima danas nacionalni parkovi nadilaze
granice Srbije i uključeni su u Evropsku federaciju nacionalnih parkova

Nacionalni park Fruška gora

Ovaj nacionalni park je osnovan 1960. godine. Fruška gora je dugačka 75 km, a široka od 13
do 15 km. Među njegove najveće vrednosti se ubrajaju listopadne šume kitnjaka, graba i bukve,
kao i fragmenti stepske vegetacije. Što se tiče kulturno-istorijske vrednosti, u ovom parku
se nalazi 17 manastira koji potiču s kraja XV i početka XVI veka. Zbog značajne uloge ovih
manastira u razvoju i očuvanju kulture, pismenosti i duhovnosti srpskog naroda, Frušku goru
su često nazivali Srpska Sveta gora.

Nacionalni park Đerdap

Osnovan je 1974. godine. Najveće prirodne vrednosti su mešovite listopadne prašume koje čine
orah, mečja leska, koprivić i bukva, kao i šibljaci jorgovana. Takođe, krečnjačke litice
predstavljaju stanište retkim biljkama, a rečni tok Dunava je stanište retkim ribama: jesetre
i morune. U okviru ovog parka se nalazi i Lepenski Vir, arheološko nalazište. Đerdap je najveći
nacionalni park Srbije.

Nacionalni park Tara

Najveće prirodne vrednosti ovog parka osnovanog 1981. su šume pančićeve omorike, prašume bukve,
jele i smrče, kao i tresava okružena pomenutom šumom pančićeve omorike.

Nacionalni park Kopaonik

Kao i Tara i ovaj nacionalni park je osnovan 1981. godine. Njegovo bogatstvo čine mešovite šume
smrče, jele, bukve i javora, gde se posebno izdvajaju stare šume smrče („balkanska tajga“),
subalpijske zajednice patuljaste smrče i polegle kleke, kao i krečnjačke litice koje su stanište
retkih biljaka poput runolista. Takođe su i tresave stanište retkih vrsta.

Nacionalni park Šar-planina

Osnovan je 1986. godine. Najveće vrednosti Šar-planine su očuvane šume molike i munike, ali i
mešovite listopadne šume koje predstavljaju stanište balkanskog risa. Tu su i žbunaste zajednice
bora krivulja, a visokoplaninski regioni i serpentinski kamenjari su staništa retkih biljaka.
Na Šari se nalaze i lednički cirkovi sa glacijalnim jezerima.

Nacionalni park Prokletije (u postupku zaštite)

Prostor planinskog masiva Prokletije je u postupku zaštite na delu koje se nalazi na teritoriji
Srbije, na Kosovu i Metohiji.

Vikipedija