Genetska zagonetka crna macka


Mada su ih ljudi nekada smatrali simbolom nesreće i povezivali ih sa crnom magijom, crne mačke su danas postale izuzetno zanimljive za genetičare koji se nadaju da će im ove životinje pružiti nove mogućnosti u istraživanju mnogih bolesti.

Do sada su ustanovili da je crna boja u krznu različitih vrsta mačaka rezultat genetskih mutacija. Grupa genetičara iz Nacionalnog instituta za rak, sa univerziteta u Merilendu, smatra da se ove mutacije odvijaju u genima koji su kod čoveka povezani sa bolestima kao što je SIDA.

Prvo pitanje koje su sebi postavili dr Stiven O' Brajen, Eduardo Ejzirik i njihove kolege bilo je šta mačke čini crnim, pri čemu nisu bili podstaknuti samo radoznalošću, nego i nagoveštajem da izvesni geni pružaju zaštitu od nekih bolesti. U protivnom, smatraju genetičari, životinje nesvakidašnjih boja bile bi istrebljene. U potrazi za odgovorom na pitanje kako pripadnici nekih životinjskih vrsta, kao što su mačke, stvaraju genetsku otpornost na razna oboljenja, mogli bismo da otkrijemo prirodni zaštitini mehanizam koji bi nam pomogao u lečenju bolesti kod ljudi.
Naučnici smatraju da su crne mačke bolje prilagođene noćnom lovu, što im olakšava da prežive, ali su uočili još neke zanimljive detalje. Tokom istraživanja otkrili su da svaka mutacija gena nazvanog MC1R daje crnu boju krznu jaguara, dok je riđa kosa često rezultat mutacije istog gena kod čoveka.
Sve se odvija u porodici gena poznatih pod nazivom 7-transmembran receptori. Receptor se ponaša kao “ulaz” u ćeliju, koji često koriste bakterije i virusi da bi je inficirali. Virus HIV prodire u ćeliju kroz 7-transmembran receptor pod imenom ČR5. Zbog posebnih uslova opstanka u ćeliji, postoji mogućnost da mutacija čiji je rezultat crno krzno ne omogućuje samo kamuflažu, nego i otpornost mačke na buve i druge parazite, smatra dr O. Brajen.
Pokušavajući da odgonetnu zašto postoje crni jaguari, leopardi i domaće mačke, ali u prirodi nema crnih tigrova i lavova, genetičari su otkrili da domaća mačka ima 10 gena koji određuju boju i gustinu krzna. Prema rezultatima ovih istraživanja, najčešća je crna mutacija, pa su O' Brajen i njegovi saradnici postavili pitanje da li razlog treba tražiti u dalekoj prošlosti, među najstarijim precima svih mačaka, ili su se ove mutacije pojavile nezavisno, među pojedinim vrstama.

Mali panter

Kad je reč o rasama, crna boja karakteristična je za bombajsku mačku koja je plod ukrštanja između smeđe burmanske i crne američke kratkodlake mačke. Za nastanak rase zaslužna je Amerikanka Niki Horner, koja je posle desetogodišnje selekcije uspela da dobije mačku sa sjajnom, crnom dlakom i očima boje zlata, potpuno nalik na malog pantera.
Uprkos divljem izgledu ovo je umiljata mačka, veoma privržena vlasniku i uvek raspoložena za druženje.
Najviše voli da vreme provodi u naručju vlasnika i stalno traži dokaze njegove naklonosti. Idealna je za starije osobe koje mnogo vremena provode u kući, jer ne podnosi da je dugo ostavljaju samu, a pritom nema velike zahteve u pogledu održavanja dlake i ishrane. Predodređena za život u stanu, bombajska mačka voli mirno okruženje, bez velike buke i gužve, ali se lako prilagođava životu u porodici i uživa u igranju sa decom. Jedino ne podnosi prisustvo drugih životinja, osim možda još jedne mačke, pod uslovom da joj bude podređena.