Tema: Dogodilo se u Januaru

Dogodilo se na dan - 21. januar

1793 - Na giljotini je pogubljen francuski kralj Luj XVI (Louis). Revolucionarni Konvent svrgnuo ga je s prestola u septembru 1792, a potom je osuđen na smrt zbog veleizdaje.

1861 - Rođen je srpski vajar Đorđe Jovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu. Izradio je veliki broj spomenika, bista, medalja i žanr-figura (Spomenik Kosovskim junacima u Kruševcu, Miloš Obrenović u Požarevcu, Josif Pančić i vojvoda Živojin Mišić u Beogradu, Branko Radičević u Sremskim Karlovcima).

1911 - U Monte Karlu je održan prvi auto-reli.

1919 - U Dablinu je Kongres partije "Šin fejn" usvojio rezoluciju o nezavisnosti Irske. Britanija nije priznala taj akt i dala je Irskoj status dominiona 1921. Samostalnost Irske priznala je 1949, ali bez Alstera (Severna Irska).

1924 - U Gorkom kod Moskve umro je Vladimir Iljič Uljanov Lenjin, vođa Oktobarske revolucije 1917, tvorac sovjetske Rusije, teoretičar marksizma koji je značajno uticao na međunarodni radnički pokret. Njegovo balsamovano telo izloženo je u u mauzoleju na Crvenom trgu u Moskvi.

1936 - Eduard VIII (Edward) postao je kralj Velike Britanije nakon smrti oca DŽordža V (George). Abdicirao je u decembru iste godine da bi mogao da se oženi Amerikankom Volis Simpson (Wallis).

1938 - Umro je Žorž Melijes (Georges Melies), koji se smatra prvim filmskim režiserom i prvim sineastom u svetu. Snimio je oko 500 filmova, među kojima prvi kratki film "Partija karata" (1896) i prvi dugometražni "Drajfusova afera" (1899). Njegov skromni atelje propao je 1908. u naglom razvoju filmske industrije.

1941 - Rođen je španski operski pevač Plasido Domingo (Placido). Debitovao je 1966. u Meksiku i vrlo brzo stekao reputaciju jednog od najvećih tenora u drugoj polovini 20. veka.

1942 - Nemačke snage pod komandom Ervina Romela (Erwin Rommel) počele su kontraofanzivu protiv savezničke vojske pod britanskom komandom u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu.

1942 - Mađarski fašisti su u Drugom svetskom ratu u Novom Sadu sproveli raciju i u naredna dva dana ubili i bacili u Dunav 1.300 novosadskih Jevreja, Srba i Roma.

1950 - Umro je britanski pisac satiričar Džordž Orvel (George Orwell), autor pripovedaka, eseja i romana, među kojima su najpoznatiji "1984" i "Životinjska farma".

1954 - SAD su porinule prvu podmornicu na atomski pogon "Nautilus".

1957 - Umro je srpski kompozitor, dirigent i muzički pedagog Petar Krstić. Dirigent beogradskog Narodnog pozorišta (1903-12), direktor Srpske muzičke škole (1914-21) i muzičkih škola "Stanković" i "Mokranjac" (scenska muzika "Koštana", "Dorćolska posla", opere "Zulumćar", "Ženidba Janković Stojana", orkestarski "Skerco d-mol").

1959 - Umro je američki filmski režiser i producent Sesil Blaunt de Mil (Cecil Blount, Mille), poznat po istorijskim spektaklima i melodramama ("Deset zapovesti", "Samson i Dalila", "Krstaši")

1976 - Dva anglo-francuska konkorda poletela su istovremeno iz Pariza i Londona na prvim redovnim putničkim linijama supersoničnog aviona.

1976 - U SSSR-u je prvi put dozvoljena prodaja zapadnih listova, među kojima "Njujork tajms" i "Fajnenšenel tajms".

1986 - U eksploziji automobila-bombe u istočnom Bejrutu u blizini sedišta hrišćanske Falanga partije predsednika Libana Amina DŽemaila (Gemayal), poginule su 22 osobe, a 102 ranjene.

1993 - Hrvatske snage napale su teritoriju Republike Srpske Krajine u zonama pod zaštitom UN u nameri da zauzmu Maslenički most, aerodrom Zemunik kod Zadra i branu Peruća.

1997 - Kancelar Nemačke Helmut Kol (Kohl) i premijer Češke Vaclav Klaus potpisali su deklaraciju o pomirenju u kojoj je Nemačka izrazila žaljenje zbog nacističke okupacije Čehoslovačke 1938-45, a Češka zbog proterivanja Nemaca iz Sudetske oblasti posle Drugog
svetskog rata.

1998 - Na poziv kubanskog predsednika Fidela Kastra (Castro), papa Jovan Pavle II počeo je petodnevnu istorijsku posetu toj komunističkoj zemlji.

1998 - U Bosni i Hercegovini je predstavljena konvertibilna marka, nova zajednička moneta za oba entiteta - Federaciju BiH i Republiku Srpsku.

2000 - Prvi oficiri Kosovskog zaštitnog korpusa (KZK) položili su zakletvu u Prištini. KZK je formiran transformacijom Oslobodilačke vojske Kosova koja je od 1996. vršila oružane napade na policijske stanice Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije na Kosovu, a tokom 1998. i 1999. ušla je u otvoreni sukob sa srpskim snagama bezbednosti. Srbi sa Kosova odbili su da uđu u sastav KZK.

2002 - U Los Anđelesu je umrla Pegi Li (Peggy Lee) legenda džez i pop muzike.

2002 - Kanađanka An Karson (Anne Carson) prva je žena koja je osvojila književnu nagradu T.S. Eliot za najnoviju zbirku poezije koja je objavljena u Velikoj Britaniji i Irskoj.

2003 - Umro je Albert Hiršfeld (Hirschfeld), karikaturista poznat po svojim karikaturama od braće Marks do Dzeja Lenoa. Njegove karikature je sedam decenija objavljivao "Njujork Tajms".

2006 - Umro je predsednik Kosova Ibrahim Rugova, prvi i višegodišnji lider Demokratskog saveza Kosova (DSK).

Dogodilo se na dan - 22. januar

1440 - Rođen je Ivan III Vasiljević, veliki knez moskovski, a od 1462. i "svih Rusa", nakon što je ujedinio veliki broj kneževina. Oslobodio je delove zemlje od Mongola, ojačao centralnu vlast, a 1497, izdao je prvi ruski zbornik zakona "Sudbenik". Zbog ženidbe s vizantijskom princezom Zoe smatrao se naslednikom Istočnorimskog carstva i u njegovo vreme prvi put se javila ideja o misiji Ruskog carstva kao zaštitnika pravoslavlja u kojem bi Moskva bila "Treći Rim".

1517 - Vojska turskog sultana Selima I potukla je u bici kod Rajdanije blizu Kaira memelučke snage i sedam dana potom ušla u Kairo, priključivši Egipat Otomanskom carstvu.

1729 - Rođen je nemački pisac, kritičar i teoretičar umetnosti Gothold Efraim Lesing, jedan od najznačajnijih pobornika evropskog prosvetiteljstva. Autor je prve nemačke građanske drame "Mis Sara Sampson" (1755), a delom "Laokon ili o granicama slikarstva i pesništva" postavio je temelje modernoj estetici.

1771 - Španija je ustupila Foklandska ostrva Velikoj Britaniji.

1775 - Rođen je francuski fizičar i matematičar Andre Mari Amper, osnivač elektrodinamike. Zasnovao je teoriju magnetizma u nerazdvojivoj vezi s elektricitetom i proučio uzajamno dejstvo električnih struja. Po njemu je dobila naziv jedinica za merenje jačine električne struje.

1788 - Rođen je engleski pisac Džordz Gordon Bajron, najistaknutiji pesnik romantizma i jedna od najpopularnijih ličnosti svoga vremena. Književnu slavu stekao je romantičnim epom "Čajld Herold" (1812), a potom i poemom "Don Žuan" i poetskim dramama "Manfred" i "Kain". Umro je od malarije 1824. u Grčkoj, gde je pomagao oslobodilačku borbu protiv Turske.

1808 - Portugalski kralj Žoao VI pobegao je pred Napoleonovim trupama, zajedno s kraljevskom porodicom, u Brazil i premestio dvor iz Lisabona u Rio de Žaneiro.

1840 - Prvi britanski doseljenici stigli su na Novi Zeland.

1863 - U delu Poljske koji je na osnovu odluke Bečkog kongresa 1814-15. priključen Rusiji izbio je ustanak pod vođstvom "stranke crvenih" Jaroslava Dombrovskog. Ustanak je ugušen posle nekoliko meseci, a Poljska je 1864. pretvorena u rusku guberniju.

1894 - Umro je pesnik Vojislav Ilić, koji se smatra osnivačem moderne srpske lirike i tvorcem verističkog izraza. Značajno je uticao na srpsku poeziju pred kraj 19. veka ("Ja ništa više ne verujem", "Zimska idila", "Jesen", "Tamara").
1901 - Umrla je britanska kraljica Viktorija. Tokom njene dugogodišnje vladavine od 1837, koja je obeležila epohu ("viktorijansko doba"), Britanska imperija bila je na vrhuncu privredne i političke moći.

1905 - Carske trupe pucale su u Petrogradu na demonstrante, uglavnom radnike, koji su u maršu krenuli na carski Zimski dvorac, zahtevajući demokratske slobode, kraj rata s Japanom i uspostavljanje ustavotvorne skupštine. U "krvavoj nedelji", kako je kasnije nazvan taj dan, ubijeno je najmanje 500, a ranjeno više hiljada ljudi.

1917 - Umro je srpski arhitekta Jovan Ilkić, koji je znatno uticao na razvoj arhitekture u Srbiji u prvoj polovini 20. veka. Bio je 30 godina glavni projektant Ministarstva građevina i projektovao je mnoga značajna zdanja u Beogradu: Skupština Jugoslavije, hotel "Moskva", "Oficirski dom", zgrada Protokola.

1941 - Italijanske snage su u Drugom svetskom ratu kapitulirale u Tobruku pred britanskom Osmom armijom posle 11 dana opsade.

1944 - Počelo je iskrcavanje savezničkih snaga kod Ancija u Italiji u Drugom svetskom ratu.

1973 - U udesu jordanskog "Boinga 707" s muslimanskim hodočasnicima na povratku iz Meke, koji se u plamenu srušio na aerodromu u nigerijskom gradu Kano, poginulo je 176 ljudi.

1973 - Umro je bivši predsednik SAD Lindon Bejnz Džonson. Potpredsednik od 1960. za vreme mandata Džona Kenedija, postao je predsednik kada je Kenedi ubijen u Dalasu 1963, a ponovo je izabran 1964. Tokom njegovog mandata došlo je do eskalacije rata u Vijetnamu, što je u svetu i u SAD izazvalo oštre kritike njegove politike.

1980 - Sovjetski disident fizičar Andrej Saharov, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1975. uhapšen je, oduzete su mu počasti i proteran je iz Moskve u Gorki.

1993 - Nakon godinu dana relativnog mira, ponovo se rasplamsao rat u Hrvatskoj kada su hrvatske snage napale krajiške Srbe u zonama pod zaštitom UN. Predsednik Republike Srpske Krajine Goran Hadžić proglasio je ratno stanje i zatražio pomoć SR Jugoslavije, a u Srbiji je počela prisilna mobilizacija srpskih izbeglica iz Hrvatske. Paravojne formacije Željka Ražnatovića Arkana i kapetana Dragana iz Srbije stigle su na hrvatsko ratište.

1995 - U samoubilačkoj bombaškoj akciji palestinskog teroriste u Izraelu poginulo je 19 i ranjeno oko 60 ljudi, među kojima je bio veći broj izraelskih vojnika koji su na autobuskoj stanici čekali prevoz.

1998 - Američki vojnici iz sastava Sfora uhapsili su u Bijeljini Gorana Jelisića optuženog za ratne zločine počinjene na području Brčkog 1992.

2001 - SR Jugoslavija je dobila status specijalnog gosta u Savetu Evrope, kao znak podrške demokratskim promenama u zemlji nakon odlaska s vlasti Slobodana Miloševića u oktobru 2000.

2002 - Bosna i Hercegovina postala je punopravni član Parlamentarne skupštine Saveta Evrope.

2002 - Na dvodnevnoj međunarodnoj donatorskoj konferenciji za obnovu Avganistana održanoj u Tokiju obećana je pomoć od 4,5 milijarde dolara.

2004 - Vaseljenski patrijarh Vartolomej, duhovni vođa pravoslavne crkve, posetio je Kubu, gde je otvorio prvu pravoslavnu crkvu, izgrađenu od revolucije 1959. godine.

2004 - Umro je Bili Mej, čuveni američki muzički aranžer, koji je tokom šest decenija duge karijere aranžirao pesme Frenka Sinatre i Neta Kinga Kola. Takođe je pisao i muziku za značajne džez pevače od Ele Ficdžerald i Anite O'Dej do Luisa Armstronga i Binga Krozbija.

Dogodilo se na dan - 23. januar

1516 - Umro je Fernando II, kralj Aragonije od 1479, koji je sa ženom Izabelom I, kraljicom Kastilje od 1474, ujedinio te dve glavne pirinejske države od kojih je kasnije nastala Španija. Tokom njihove vladavine osvojena je Granada 1492, poslednje mavarsko uporište, iste godine proterani su Jevreji, a 1480. uspostavljen je inkvizicijski sud. Opremili su ekspediciju Kristofera Kolumba koja je otkrila Ameriku, a 1503. preuzeli od Francuske Napuljsku kraljevinu.

1719. - Ujedinjenjem Vaduca i Šelenberga stvorena kneževina Lihtenštajn.

1744. - Umro italijanski filozof, istoriograf i teoretičar prava Đovani Batista Viko, ili Đambatista, osnivač filozofije istorije i preteča moderne teorije estetike.

1783 - Rođen je francuski pisac Mari Anri Bejl, poznat pod pseudonimom Stendal, začetnik velike književne epohe francuskog realizma ("Crveno i crno", "Parmski kartuzijanski manastir", Lisjen Leven").

1793 - Rusija i Pruska sporazumele su se o drugoj podeli Poljske.

1804. - Obor kneza u Valjevskoj Podgorini Iliju Birčanina pogubio je dahija Fočić Mehmed aga. Istog dana ubijen je valjevski knez Aleksa Nenadović, takođe jedan od najuglednijih Srba, čime je počela seča knezova na koju su Srbi odgovorili Prvim srpskim ustankom.

1806 - Umro je engleski državnik Vilijam Pit Mlađi, koji je u 24. godini postao 1783. najmlađi premijer u istoriji Velike Britanije. Vodio je ekspanzivnu kolonijalnu politiku, učvrstio britansku vlast u Indiji, a u Evropi je bio glavni organizator koalicija protiv revolucionarne i Napoleonove Francuske.

1832 - Rođen je francuski slikar Eduar Mane, preteča impresionizma i začetnik novog likovnog izraza koji je označio prekretnicu u francuskom i evropskom slikarstvu ("Doručak na travi", "Bal u Foli Beržeru", "Balkon", "Olimpija").

1878 - Tokom rusko-turskog rata Britanija je, na zahtev sultana Abdul Hamida II poslala svoju flotu u Konstatinopolj.

1888. - Umro francuski pisac Ežen Martin Labiš, koji je u komedijama i vodviljima duhovito karikirao građansko društvo Francuske u 19. veku.

1891. - Rođen italijanski revolucionar i teoretičar Antonio Gramši, osnivač Komunističke partije Italije 1921.

1898 - Rođen je Sergej Mihajlovič Ejzenštejn, najznačajniji ruski filmski režiser i teoretičar koji je snažno uticao na tokove svetske kinematografije. Svoje ideje i iskustva izneo je u dve knjige izdate u Njujorku - "Filmsko osećanje" (1942) i "Filmski oblik" (1949), a njegov film "Oklopnjača Potemkin" (1925), jedno je od remek-dela filmske umetnosti.

1916. - U Krfskom kanalu u Prvom svetskom ratu počelo sahranjivanje srpskih vojnika u 'Plavu grobnicu'. Posle natčovečanskih napora u gudurama današnje Albanije i dodatne golgote od 160 kilometara pešačenja močvarnim primorjem od Skadra do Valone, zbog toga što se nisu pojavili obećani saveznički brodovi, srpski vojnici su masovno umirali od tifusa, gladi i iscrpljenosti. Kako nije bilo dovoljno mesta na Krfu i ostrvcu Vido, na koje su prebačeni tifusari, a i zbog opasnosti širenja epidemije, odlučeno je da ih sahranjuju u more. Prema zvaničnim ali nepotpunim podacima, jer svi umrli nisu evidentirani, do 23. marta 1916. u Krfskom kanalu sahranjeno je 4.847 srpskih vojnika i oficira. Postojao je običaj da svi naši brodovi koji prolaze Krfskim kanalom zastanu kako bi odali počast stradalim srpskim ratnicima.

1920 - Holandija je odbila da izruči saveznicima bivšeg nemačkog cara Vilijema II, koji je nakon abdikacije u novembru 1918. emigrirao u Holandiju. Njegovo izručenje traženo je da bi bio kažnjen zbog zločina koje su Nemci počinili u Prvom svetskom ratu.

1928 - Rođena je francuska filmska glumica Žana Moro, koja se proslavila u filmovima francuskog "novog talasa" posle Drugog svetskog rata ("Lift za gubilište", "Ljubavnici", "Opasne veze", "Moderato kantabile", "Žil i Džim").

1931 - Umrla je ruska balerina Ana Pavlovna Pavlova, najveća umetnica klasičnog baleta početkom 20. veka. Karijeru je počela u Petrogradu s čuvenim Vaclavom Nižinskim u Ruskom baletu Sergeja Đagiljeva. Potom je osnovala sopstvenu grupu s kojom je sa ogromnim uspehom nastupala širom sveta.

1937. - Prva grupa od tridesetak građana Kraljevine Jugoslavije otišla u Španiju kako bi se borila protiv snaga generala Franka. Ukupno tamo ih je otišlo oko 1.300, a poginulo je 670.

1943. - Britanska Osma armija potisla u Drugom svetskom ratu Nemce i zauzela Tripoli u italijanskoj koloniji Libiji.

1944. - Umro norveški slikar Edvard Munk, svetski prepoznatljiv po slici 'Krik'.

1945. - Sovjetske trupe su, nezadrživo nadirući u Drugom svetskom ratu ka Berlinu, izbile na reku Odru u Poljskoj.

1968 - Mornarica Severne Koreje je u teritorijalnim vodama zarobila američki špijunski brod "Pueblo". Posada broda puštena je na slobodu u decembru.

1989 - Umro je španski nadrealistički slikar Salvador Dali, jedan od najvećih umetnika 20. veka. Radio je i kao kostimograf i scenograf u filmovima španskog režisera Luisa Bunjuela "Andaluzijski pas" i "Zlatno doba". Sahranjen je u kripti ispod staklene kupole u Dalijevom muzeju u mestu Figueras u Kataloniji.

1997 - Beogradski studenti su vatrometom, pištaljkama i trubama obeležili stoti sat neprekidnog stajanja pred policijskim kordonom u Kolarčevoj ulici u centru Beograda. Policija je od 24. decembra počela da sprečava studentske i građanske antirežimske demonstracije koje su počele 20. novembra zbog falsifikovanja rezultata na lokalnim izborima u Srbiji.

2000 - Više od milion demonstranata prošlo je kroz centar Madrida protestujući zbog eskalacije nasilja baskijske separatističke grupe ETA u čijim je nasilničkim akcijama tokom 32 godine ubijeno oko 800 ljidi. 2002 - U Parizu je u 71. godini umro jedan od najpoznatijih francuskih i svetskih sociologa Pjer Burdije, pokretač pravca kritičke sociologije novog doba, žestoki kritičar neoliberalizma i globalizacije. Njegovo knjiga "Mizerija sveta" (1993) doživela je komercijalni uspeh kao nijedno drugo delo iz oblasti sociologije.

2003. - Umro italijanski industrijalac Đovani Anjeli, koji je porodičnu automobilsku kompaniju 'Fijat' preobrazio u jednog od najznačajnijih svetskih proizvodjača automobila.

2004. - Evropski satelit 'Mars ekspres' poslao snimke leda na južnom polu Marsa.

2006. - U železničkoj nesreći nadomak Podgorice poginulo 46 putnika, a 364 je povređeno, kada je voz na relaciji Bijelo Polje-Bar iskočio iz šina i survao se u provaliju duboku više od trideset metara.

Dogodilo se na dan - 24. januar

41 - U zaveri Senata, vojske i pretorijanaca, pripadnici pretorijanske garde ubili su rimskog cara Kaligulu. Omražen zbog rasipnosti, megalomanije i despotizma u svoje vreme, u istoriju je ušao kao jedna od najgrotesknijih carskih ličnosti.

76 - Rođen je rimski car Hadrijan, koji je tokom vladavine od 117. do smrti 138, konsolidovao prostrano carstvo i utvrdio granice u Britaniji (Hadrijanov bedem) i Germaniji. Ugušio je ustanak u Judeji, a Jerusalem je pretvorio u rimsku vojnu koloniju. Podigao je veći broj gradova, među kojima i Hadrijanov grad u Trakiji (Jedrene). Bio je veliki poštovalac grčke kulture i pokrovitelj umetnosti.

1556 - U snažnom zemljotresu u kineskoj provinciji Šensi poginulo je oko 850.000 ljudi, a stotine naselja je uništeno. To je po broju žrtava bila jedna od najvećih prirodnih katastrofa u istoriji čovečanstva.

1712 - Rođen je pruski kralj Fridrih II Veliki, koji je po dolasku na presto 1740. u duhu prosvećenog apsolutizma reformisao zakonodavstvo i sudski postupak. U dvorcu "Sansusi" okupljao je filozofe, pisce i umetnike, među kojima i Voltera. Teritorijalno proširena i vojno ojačana, Pruska je za njegove vladavine bila jedna od najvećih evropskih sila.

1847 - Rođen je srpski vojvoda Radomir Putnik, veliki vojskovođa i strateg, načelnik štaba Vrhovne komande (1912-1916), zaslužan za srpske pobede u Balkanskim ratovima. Uspešno je organizovao odbranu zemlje 1914, a posle sloma srpske vojske u zimu 1915, zbog bolesti je smenjen. Umro je na lečenju u Nici 1917.

1859 - U gradu Fokšan, Skupština narodnih predstavnika donela je odluku o ujedinjenju rumunskih kneževina Vlaške i Moldavije, čime su postavljeni temelji rumunske države. Za zajedničkog vladara izabran je moldavski knez Aleksandar Kuza.

1915 - Britanski ratni brodovi su u Prvom svetskom ratu u Severnom moru potopili nemačku krstaricu "Bliher" na kojoj je poginulo 870 ljudi.

1924 - Nekadašnja prestonica carske Rusije, Petrograd, dobila je novo ime - Lenjingrad, u znak sećanja na vođu Oktobarske revolucije Vladimira Iliča Lenjina.

1937 - Kraljevina Jugoslavija i Bugarska potpisale su pakt o večnom prijateljstvu.

1946 - Na osnovu rezolucije Generalne skupštine UN, koju su inicirale SAD, Velika Britanija i Kanada, osnovana je Komisija za atomsku energiju.

1965 - Umro je engleski državnik i pisac Vinston Čerčil, premijer Velike Britanije 1940-45. i 1951-55, jedna od najmarkantnijih političkih ličnosti XX veka, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1953. godine za memoare iz Drugog svetskog rata.

1972 - Japanski vojnik Šjoići Jokoi otkriven je na pacifičkom ostrvu Guam, gde se 28 godina skrivao u džungli, ubeđen da Drugi svetski rat još traje.

1983 - U Italiji su uhapšena 32 člana terorističke organizacije "Crvene brigade" pod sumnjom da su izvršioci kriminalnih dela, uključujući i ubistvo bivšeg italijanskog premijera Alda Mora.

1983 - Umro je američki filmski režiser Džordž Kjukor, dobitnik Oskara za film "My Fair Ledy". Snimio je više od 50 filmova od kojih su najpoznatiji "Male žene", "Filadelfijske priče", "Plinsko svetlo", "Zvezda je rođena" i "Bogati i slavni", poslednji film je snimio 1981. u dubokoj starosti.

1986 - Armija nacionalnog otpora bivšeg ministra odbrane Ugande Žoverija Musevenija ušla je u glavni grad Kampalu i zbacila vladu generala Tita Okela. Museveni je 29. januara proglašen novim šefom države.

1998 - U eksploziji koja je izazvala požar u oknu rudnika uglja Vangđiajing u kineskoj provinciji Liaoning poginulo je 77 ljudi.

1999 - Jordanski kralj Husein potpisao je dekret kojim je starijeg sina Abdulaha odredio za naslednika na prestolu.

2000 - U Hrvatskoj su održani prvi predsednički izbori posle smrti Franje Tuđmana u decembru 1999. Pobedom nad Draženom Budišom u drugom izbornom krugu 7. februara, predsednik Hrvatske postao je Stjepan Mesić.

2002 - U Bejrutu je ubijen bivši libanski ministar Eli Hobeika, koji se smatra jednim od odgovornih za masakre u palestinskim izbegličkim logorima Sabra i Šatila 1982.

2001 - Za direktora Britanske berze, stare 200 godina, prvi put je imenovana žena, bivša bankarka Klara Furs.

2003 - Vlada Republike Srpske pozvala je sve osumnjičene za ratne zločine, uključujući i bivšeg predsednika RS Radovana Karadžića, da se dobrovoljno predaju Haškom tribunalu.

2004 - Svemirsko vozilo NASA, Oportjuniti, bezbedno je sletelo na Mars i posle četiri sata poslalo je prve snimke te planete na zemlju.

2005 - Generalna skupština UN održala je prvu komemorativnu sednicu u znak sećanja na oslobađanje nacističkih koncentracionih logora i tako podsetila da masovna ubistva i genocidi još uvek predstavljaju pretnju u svetu.

2006 - Umro je jedan od najznačajnijih nemačkih posleratnih producenata i scenarista, Franc Zajc. Bio je producent oko 80 filmova, među kojima je i "Limeni doboš, iz 1979. koji je dobio Oskara za najbolji strani film.

2006 - U jednom hramu u Luksoru, egiptolozi su otkrili 3.400 godina staru statuu Kraljice Ti, žene Amenhotepa III, jednog od najvećih egipatskih faraona i bake dečaka-kralja Tutankamona.

2008 - Umro je američki fotograf Berni Boston najpoznatiji po legendarnoj fotografiji demonstranata u Vašingtonu 1967. protiv vijetnamskog rata, koji stavljaju cveće u cevi pušaka vojnika.

Dogodilo se na dan - 25. januar

1579 - Severne nizozemske pokrajine Holandija, Zelandija, Utreht, Gelderlend, Frizija, Groningen i Overajsel proglasile su Utrehtsku uniju radi suprotstavljanja španskoj vlasti. Unija se 1581. otcepila od Španije, a Vestfalskim mirom 1648. dobila nezavisnost I potom prihvatila naziv Holandija prema najvećoj i najbogatijoj provinciji.

1759 - Rođen je škotski pesnik Robert Berns, poslednji veliki pesnik koji je pisao na škotskom dijalektu. Nastavio je i do savršenstva doveo tradiciju škotske narodne poezije ("Tam O'Šanter", "Uprkos svemu").

1831 - Poljski parlament (Sejm) proglasio je nezavisnost Poljske i svrgnuo ruskog cara Nikolaja I s poljskog prestola. Veliki deo Varšavskog vojvodstva, pod nazivom Poljsko kraljevstvo priključen je 1815. Rusiji, a ruski car postao je i kralj Poljske. Rusi su u septembru ugušili poljski ustanak, ukinut je ustav i raspušten Sejm.

1878 - U rusko-turskom ratu potopljen je turski brod nakon što su ga Rusi pogodili torpedom. To je bio prvi brod pogođen i potopljen tim podvodnim oružjem.

1882 - Rođena je engleska knjizevnica Adelina Virdžinija Vulf, autor psiholoških romana u kojima je koristila tehniku unutrašnjeg monologa i "toka svesti". Ubraja se među najbolje engleske romanopisce 20. veka. U nastupu depresije izazvane Drugim svetskim ratom, izvršila je samoubistvo 1941. ("Izlet na svetionik", "Gospođa Delovej", "Talasi").

1899 - U Požarevačkom zatvoru je umro srpski revolucionar I publicista Vasa Pelagić, jedan od prvih pobornika ideje socijalizma u Srbiji i na Balkanu. Bio je plodan i popularan pisac, a radovi objavljeni za njegovog života štampani su u 250.000 primeraka.

1904 - U Beogradu je počeo izlaziti dnevni list "Politika", čiji je osnivač i prvi urednik bio Vladislav Ribnikar.

1919 - Osnovana je Liga naroda, preteča Ujedinjenih nacija.

1924 - U francuskom gradu Šamoni otvorene su prve zimske Olimpijske igre.

1942 - Tajland je u Drugom svetskom ratu objavio rat Velikoj Britaniji i SAD.

1947 - Umro je najpoznatiji američki gangster Al Kapone. Organizator podzemlja u Čikagu i šef jednog od najvećih gangsterskih gangova, bio je u zatvoru (1931-39) zbog utaje poreza.

1961 - Predsednik SAD DŽon Kenedi održao je u Stejt departmentu u Vašingtonu prvu konferenciju za novinare koju je televizija prenosila uživo. Kenedi je odgovorio na 31 pitanje.

1971 - General Idi Amin je vojnim udarom oborio s vlasti predsednika Ugande Miltona Obotea i potom se proglasio za predsednika.

1978 - Umro je srpski pisac Skender Kulenović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, autor poeme "Stojanka majka Knežpoljka". Posle Drugog svetskog rata bio je direktor drame u sarajevskom pozorištu i urednik beogradske izdavačke kuće "Prosveta".

1983 - Kineske vlasti su preinačile u doživotnu robiju smrtnu kaznu izrečenu istog dana 1981. Mao Cedungovoj udovici Đang Chin.

1987 - Umro je istaknuti srpski slikar Predrag Peđa Milosavljević, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Međunarodnu reputaciju stekao je 1937. na izložbi u Parizu kada je dobio "Gran pri". Napisao je eseje "Između trube i tišine" i dramu "Zopir".

1991 - Skupština (Sobranje) Makedonije, jedne od republika SFRJugoslavije usvojila je deklaraciju o nezavisnosti i platformu za pregovore o budućnosti Jugoslavije.

1996 - Parlamentarna Skupština Saveta Evrope primila je Rusiju u članstvo te organizacije i pored oštrih kritika zbog ruskog vojnog angažovanja u Čečeniji.

1997 - Od teških povreda zadobijenih prilikom pokušaja samoubistva 16. januara, na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu umro je srpski književnik i bivši potpredsednik Republike Srpske Nikola Koljević.

1999 - U seriji zemljotresa u Kolumbiji, koji je pogodio regiju uzgajivača kafe, poginulo je oko 2.000 ljudi, a stotine hiljada ostalo je bez domova.

2002 - Umrla je Doroti Karington, britanska istoričarka, antropolog i književnica poznata po svojim knjigama o ostrvu Korzika gde je živela.

2004 - Beogradski dnevnik "Politika" proslavio je 100 godina postojanja.

2005 - U stampedu tokom hodočašća ka hramu boginje Mande Devi na zapadu Indije, poginulo je najmanje 258 hindustičkih hodočasnika, uključujući žene i decu.

2006 - Na prvim parlamentarnim izborima na teritorijama pod palestinskom upravom pobedilo je Islamski radikalni pokret Hamas, koji je formirao novu vladu na čijem je čelu istaknuti lider tog pokreta Ismail Hanije.

Dogodilo se na dan - 26. januar

1500. Španski moreplovac Visente Janjes Pinson otkrio je Brazil.

1531. Snažan zemljotres pogodio je Portugal, glavni grad, Lisabon, potpuno je razoren, a poginulo je više od 30.000 ljudi.

1699. Potpisan je Karlovački mir, kojim je posle 16 godina okončan rat između Turske i Svete alijanse. Sporazumom koji su u Sremskim Karlovcima s Turskom sklopile Austrija, Rusija, Poljska i Venecija, Turci su izgubili Ugarsku, Slavoniju, Liku i Baniju, zadržali Banat i deo Srema do Mitrovice. Venecija je dobila srednju Dalmaciju, Boku Kotorsku do Risna i Moreju.

1788. Britanski brodovi s prvim naseljenicima iz Engleske, uključujući grupu robijaša, uplovili su u zaliv Botani Bej (Sidnej) u Australiji, gde su osnovali koloniju.

1823. Umro je engleski lekar Edvard Džener, koji je 1796. pronašao vakcinu protiv velikih boginja.

1885. Sudanski ustanici Muhameda Ahmeda Abdule zauzeli su Kartum i pogubili engleskog generala Čarlsa Gordona. Britanci su ponovo preuzeli vlast 1898, a Sudan je ostao pod britanskom vlašću do 1. januara 1956.

1891. Umro je nemački inženjer Nikolaus August Oto, koji je 1861. napravio prvi benzinski motor, a 1876. je izumeo četvorotaktni motor s unutrašnjim sagorevanjem, poznat kao "Oto motor".

1905. - U Južnoj Afrrici pronađen je dijamant od 3.106 karata, nazvan "Cullinan". To je bio najveći dijamant do tada pronađen. Ovaj dijamant isekao je Joseph Asscher na 106 manjih dijamanata procenjenih na milione dolara. Najveći od njih, "Zvezda Afrike 1", od čak 530 karata, predstavlja najveći obrađeni dijamant na svetu. Južnoafrička provincija Transval odlučila je da ovaj dragi kamen, zajedno sa manjim, "Zvezda Afrike 2", pokloni britanskom kralju Edvardu VII.

1924. - Petrograd je promenio ime u Lenjingrad. Posle prestonice Moskve, to je najznačajniji ruski grad i verovatno jedan od najlepših gradova na svetu, smešten na ušću Neve u Finski zaliv. Grad je osnovao 1703. godine car Petar Veliki i prvobitno se zvao Sankt Petersburg, kako se zove i danas.

1930. Mahatma Gandi, lider pokreta za nezavisnost Indije, započeo je marš kroz Indiju zbog poreza na so. "Marš soli" trebalo je da ohrabri Indijce da samostalno proizvode so kao simbol nezavisnosti.

1934. Potpisan je desetogodišnji nemačko-poljski pakt o nenapadanju, koji je Hitler prekršio napadom na Poljsku 1. septembra 1939.

1935. Izašao je prvi broj beogradskog nedeljnika "Nedeljne informativne novine" (NIN).

1939. - Počelo je snimanje filma "Prohujalo sa vihorom".

1942. - Prve trupe SAD u Drugom svetskom ratu stigle su u Evropu, u Severnu Irsku, a u borbe na evropskom ratištu uključile su se 1943. napadom na Italiju.

1947. - U avionskoj nesreći u Danskoj poginuo je švedski prestolonaslednik Gustav Adolf [40]. Bez oca je ostalo petoro dece, među kojima i sadašnji kralj Švedske Karl Gustav XVI.

1950. - Stupio je na snagu ustav Indije, a time je Republika Indija postala i najmnogobrojnija demokratska država na svetu.

1965. - Hindi je postao zvanični jezik Indije, što je izazvalo nemire na jugu zemlje, gde stanovništvo govori drugim jezicima, pa je vlada Indije u februaru 1965. odlučila da u zvaničnoj upotrebi ostane i engleski.

1972. - Iznad Čehoslovačke je, posle eksplozije podmetnute bombe, pao avion JAT-a "DC-9" na liniji Kopenhagen-Beograd. Poginulo je 26 putnika i članova posade, a preživela je jedino stjuardesa Vesna Vulović, koja je pala sa 10.160 metara visine.

1977. - Jugoslavija i Španija zaključile su sporazum o uspostavljanju diplomatskih odnosa i otvaranju misija u Madridu i Beogradu na nivou ambasada.

1980. - Izrael i Egipat ponovo su uspostavili diplomatske odnose.

1990. - Umrla je američka filmska glumica Ava Gardner i holivudska zvezda pedesetih godina. Snimila je oko 60 filmova, od kojih su najpoznatiji 'Bosonoga kontesa', 'Mambo' 'Snegovi Kilimandžara', 'Sunce se ponovo rađa'.

1993. - Književnik Vaclav Havel izabran je za predsednika nove Češke Republike, nakon raspada čehoslovačke federacije.

1994. - Rumunija je, kao prva zemlja bivši hladnoratovski protivnik NATO, potpisala dokument 'Partnerstvo za mir' tog vojnog saveza.

1996. - Senat SAD je odobrio sporazum START-2 o smanjivanju broja američkih i ruskih strateških nuklearnih raketa.

1997. - Policija je u Beogradu upotrebila silu, suzbivši demonstracije nekoliko desetina hiljada ljudi koji su protestovali zbog poništenja njihove volje na lokalnim izborima.

2000. Međunarodni sud za ratne zločine doneo je konačnu presudu bosanskom Srbinu Dušku Tadiću (44) u postupku koji je trajao skoro četiri godine. Prvi čovek kojem je suđeno za zločine počinjene tokom bosanskog rata (1992-95) osuđen je na 20 godina zatvora.

2001. U zemljotresu jačine 7,7 stepeni Rihterove skale u zapadnoj Indiji poginulo je oko 18.000 ljudi.

2003. Sletanjem u Šangaj, obavljen je prvi komercijalni let tajvanske aviokompanije u Kinu, nakon više od 50 godina.

2005. U stampedu i požaru koji je nastao tokom hodočašća kod hrama boginje Mandre Devi, u blizini sela Vai, na zapadu Indije, poginulo je 258 hinduističkih hodočasnika, uključujući žene i decu.

Dogodilo se na dan - 27. januar


1235. - U Trnovu, u Bugarskoj umro je Sava Nemanjić [Sveti Sava], utemeljivač Srpske pravoslavne crkve, države i školstva. Godine 1219. izdejstvovao je autokefalnost SPC, a njegova dela 'Nomokanon' [1220] i 'Sinodik pravoslavlja' [1221] postali su pravni i duhovni stubovi srpske državnosti. Njegovom zaslugom osnovani su književni i školski centri u manastirima. Mošti Svetog Save prebačene su i sahranjene u maju 1237. u manastiru Mileševa, a za vreme Otomanskog carstva Turci su ih izvadili i 1594. spalili na Vračaru u Beogradu.

1822. - Na skupštini u Epidauru grčki ustanici proglasili su nezavisnost Grčke, koju je Turska priznala 1829.

1859. - Rođen je nemački car i pruski kralj Fridrih Vilhelm II Viktor Albert. Na presto je stupio 1888, a 1918. je, posle poraza Nemačke u Prvom svetskom ratu, primoran da abdicira. Pobegao je u Holandiju, koja je odbila da ga izruči saveznicima, radi suđenja za ratne zločine. Umro je 1941. u Holandiji.

1865. - Španija je priznala nezavisnost Perua.

1885. - Rođen je američki kompozitor Džerom Kern, otac modernog mjuzikla. Njegova opereta 'Ploveće pozorište' smatra se jednom od najboljih u istoriji pozorišta SAD. Komponovao je i filmsku muziku.

1901. - Umro je italijanski kompozitor Đuzepe Verdi,jedan od najvećih muzičkih stvaralaca 19. veka. Svetsku slavu stekao je operama 'Aida', 'Otelo', 'Travijata', 'Rigoleto', 'Nabuko', koje su i danas ključna dela repertoara operskih kuća širom sveta. Njegovoj sahrani u Milanu prisustvovalo je 200.000 ljudi.

1924. - Vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca potpisala je u Rimu pakt o prijateljstvu i saradnji s Italijom i sporazum kojim je Rijeka predata Italiji.

1926. - Engleski pronalazač Džon Logi Berd je u Londonu prvi put javno demonstrirao televiziju.

1943. - Avijacija SAD izvršila je u Drugom svetskom ratu prvi napad na Nemačku celodnevnim bombardovanjem ratne luke Vilhelmšafen.

1945. - Sovjetske jedinice su oslobodile Aušvic, nacistički koncentracioni logor u Drugom svetskom ratu u kojem je ubijeno milion i po ljudi, među kojima više od milion Jevreja. Taj datum obeležava se u Evropi, kao Dan holokausta.

1964. - Francuska je uspostavila diplomatske odnose s Narodnom Republikom Kinom.

1967. - Tokom proba za let na Mesec u bazi Kejp Keneveral, trojica američkih astronauta su poginula u kapsuli svemirskog broda 'Apolo 1' u kojem je izbio požar.

1967. - Predstavnici 60 zemalja potpisali su sporazum o zabrani upotrebe oružja za masovno uništavanje u svemiru.

1973. - Potpisivanjem mirovnog ugovora u Parizu završen je Vijetnamski rat i okončano vojno angažovanje SAD u toj zemlji. Glavni pregovarači američki državni sekretar Henri Kisindžer i severnovijetnamski ministar Le Duk To dobili su iste godine Nobelovu nagradu za mir.

1981. - Najmanje 500 ljudi je poginulo na indonežanskom feribotu 'Tampomas II' koji je posle požara potonuo u Javanskom moru.

1991. - Američka avijacija je u Zalivskom ratu otpočela masovno bombardovanje drugog po veličini iračkog grada Basre.

1991. - Poslanici Sobranja izabrali su Kiru Gligorova za predsednika SR Makedonije.

1993. - U Nju Delhiju policija je upotrebila suzavac da rastera pobunjene Hinduse, koji su napali džamiju i Muslimane koji su napali hinduski hram i tom prilikom spalili desetine radnji.

1996. - U Nigeru je vojnim udarom oboren prvi demokratski izabran predsednik, Mahamane Osman.

1997. - Uoči Svetosavske litije, u kojoj je te godine učestvovalo više od 100.000 ljudi, povukao se policijski kordon u Kolarčevoj ulici u centru Beograda. Policija i studenti demonstranti stajali su neprekidno sedam dana jedni spram drugih tokom protesta zbog falsifikovanja lokalnih izbora u Srbiji u novembru 1996. Studenti su bučno proslavili završetak akcije 'kordonom na kordon', kako su to nazvali, i krenuli u protestnu šetnju ulicama Beograda.

2002. - U seriji eksplozija u vojnom skladištu u Lagosu i požaru izazvanom eksplozijama poginulo je više od 1.000 ljudi.

2003. - Skupština Srbije usvojila je Ustavnu povelju nove državne zajednice, pod imenom Srbija i Crna Gora, kao i Zakon o njenom sprovođenju.

2004. - U Varšavi je umro doajen poljskog parlamentarizma i demokratije, pisac i političar Aleksander Malahovski.

Dogodilo se na dan - 28. januar

814 - Umro je Karlo I Veliki, franački kralj od 768.irimsko-nemački car od 800, kada ga je krunisao papa Lav III. Znatno je proširio kraljevstvo i postao gospodar gotovo cele zapadne i srednje Evrope. Uveo je sistem kraljevskih vazala kojima je dodeljivao nasledne posede (feude) i tako stvorio vladajuću klasu velikih zemljoposednika.

1547 - Umro je engleski kralj Henri VIII, koji je nakondolaska na presto 1509. proširio vlast na Vels, Škotsku i Irsku i izgradnjom jake flote postavio temelj budućoj pomorskoj sili. Ženio se šest puta, a nakon sukoba s papom, koji je odbio da poništi njegov prvi brak, oduzeo je papi vlast nad crkvom u Engleskoj, proglasio 1534. sebe vrhovnim crkvenim poglavarom i utemeljio anglikansku crkvu.

1573 - Počela je velika hrvatsko-slovenska seljačka pobuna podvođstvom Matije Gupca. Pobuna je u krvi ugušena 9. februara, a njen vođa je zarobljen i nakon nekoliko dana je umro od posledica svirepog mučenja.

1596 - Umro je engleski gusar i admiral Frensis Drejk prvi Englez koji je oplovio svet (1577-80). Gusarskim napadima na španske brodove doprineo je engleskom osvajanju kolonija, posebno u severnoj Americi, a imao je i značajnu ulogu u pobedi britanske ratne mornarice 1588. nad španskom "Nepobedivom armadom" u bici u Lamanšu. Preneo je 1586. krompir u Evropu iz Amerike.

1689 - Engleski parlament objavio je abdikaciju kralja Džejmsa II. Poslednji vladar iz dinastije Stjuart bio je prisiljen na napusti presto zbog njegovih pokušaja da vrati katolicizam u Englesku.

1812 - Rođen je srpski državnik Ilija Garašanin, jedan odvođa ustavobranitelja i višegodišnji ministar unutrašnjih poslova u ustavobraniteljskim vladama. Tvorac je srpskog spoljnopolitičkog i nacionalnog programa "Načertanije" (1844), koji je bio temelj srpske spoljne politike sve do Prvog svetskog rata. Smatra se prvim velikim srpskim političarem 19. veka.

1846 - Na balu u Beču prvi put je izveden "Srpski kvadril",delo koje je Johan Štraus mlađi komponovao po nalogu kneza Miloša Obrenovića.

1857 - Rođen je srpski političar i publicista Stojan Protić, jedan od osnivača Radikalne stranke, prvi premijer Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (1918). Izdavao je i uređivao časopis "Delo" i list "Ođek". Pisac je odgovora na austro-ugarski ultimatum Srbiji 1914.

1871 - Francuska "Vlada narodne odbrane", koja je formirana u Parizu nakon što je svrgnut Napoleon III i proklamovana republika, prihvatila je kapitulaciju u ratu s Pruskom, u kojem je francuska vojska teško poražena.

1878 - U Nju Hevnu u SAD je puštena u rad prva telefonska centrala, dve godine nakon što je Aleksander Grejem Bel patentirao telefon.

1887 - Rođen je poljski pijanista Artur Rubinštajn.

1935. - Island je postao prva zemlja u kojoj je legalizovan abortus.

1939. - Umro je irski pesnik i dramski pisac Vilijam Batler Jejts najznačajnija ličnost irskog nacionalnog preporoda, jedan od osnivača i upravnik narodnog pozorišta. Njegova delatnost nadahnula je procvat irske nacionalne drame, a učestvovao je i u javnom političkom životu i bio senator od 1922. do 1928. Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1923.

1986. - U eksploziji američkog vasionskog šatla 'Čelendžer',72 sekunde posle lansiranja iz Kejp Kaneverala, poginulo je svih sedam astronauta.

1994. - Tri italijanska novinara ubijena su u Mostaru, a u Zenici je jedan Britanac ubijen, a dvojica teško ranjeni. Britanci su bili službenici agencije za dostavljanje humanitarne pomoći u Bosni.

1995. - U najkrvavijem sukobu od početka nasilja islamskih ektremista u Egiptu, poginulo je 14 ekstremista, dvoje policajaca i dvojica prolaznika koji su se našli u unakrsnoj vatri.

1998. - U Indiji je osuđeno na smrt svih 26 optuženih za učešće u zaveri i ubistvu bivšeg premijera Radživa Gandija.

2001. - U Zagrebu je umro hrvatski književnik Ranko Marinković[88]. Dobitnik je mnogih književnih nagrada a njegova dela, poput romana 'Kiklop' i 'Glorija', uz stvaralaštvo Miroslava Krleže svrstavaju se u najveća dostignuća hrvatske književnosti.

2002. - U Stokholmu je u 95. godini umrla švedska književnica Astrid Lindgren, tvorac Pipi Duge Čarape. Napisala je više od 100 dela, a njene knjige prodate su u više od 100 miliona primeraka.

2002. - U Beogradu je održana prva sednica Medjudržavne komisije za utvrdjivanje granica i pripremu ugovora o državnoj granici izmedju SR
Jugoslavije i Hrvatske.

2002. - U Prištini su pripadnici Kfora i policije UNMIK uhapsili trojicu Albanaca pripadnika OVK osumnjičenih za ratne zločine na Kosovu od septembra 1998. do juna 1999.

2003. - U Beogradu je preminuo Miloš Milutinović [70], jedan od najboljih jugoslovenskih fudbalera svih vremena.

2003. - Na opštim izborima u Izraelu pobedila je desničarska partija Likud, čiji je lider izraelski premijer Ariel Šaron.

2004. - Predsednik britanske medijske korporacije Bi-Bi-Sija Gevin Dejvis podneo je ostavku, a kompanija se izvinila zbog propusta u izveštavnju o naoružanju Iraka pred rat u toj zemlji. Dva dana kasnije otkaz je dao i novinar BBC Endru Giligan, autor spornih tekstova u kojima se optužuje britanska vlada da je preuveličala opasnost od iračkog naouržanja.

2005 - General Vojske SCG u penziji Vladimir Lazarević dobrovoljno se predao Tribunalu u Hagu, pred kojim je optužen za zločine na Kosovu. Osuđen je 26. februara 2009. na 15. godina zatvora.

Dogodilo se na dan - 29. januar


1412 - U Novom Brdu izdat je "Zakon o rudnicima Despota Stefana "koji sadrži dragocene podatke o načinu života srpskog naroda na početku XV veka. Zakonik je značajan dokument srpske pismenosti i srpskog pravnog sistema u srednjem veku.

1635 - Osnovana je Francuska akademija, jedna od najčuvenijih u Evropi. Akademiju je osnovao kardinal Rišelje, ministar kralja Luja XIII.

1860 - Rođen je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, jedan od najistaknutijih predstavnika novelističkog žanra u ruskoj i svetskoj književnosti. Kao dramski pisac smatra se nenadmašnim majstorom atmosfere i dijaloga, a njegove drame "Galeb", "Tri sestre" i "Višnjev sad" i danas su na repertoarima svetskih pozorišta.

1872 - Rođen je Goce Delčev, vođa nacionalno-revolucionarnog pokreta u Makedoniji s kraja 19. i početka 20. veka. Poginuo je u borbi s Turcima u maju 1903, tri meseca pre izbijanja Ilindenskog ustanka, čiji je početak odlagao smatrajući da je preuranjen i slabo pripremljen.

1886 - Nemački inženjer Karl Benc patentirao je prvi uspešan automobil na benzin.

1889 - Austrougarski princ prestolonaslednik Rudolf, jedini sin Franca Josipa I nađen je mrtav zajedno s ljubavnicom Marijom Večerom u dvorcu Majerling kraj Beča.

1896 - Američki lekar Emil Grab prvi je upotrebio terapiju zračenjem u lečenju raka pluća, primenivši je u Čikagu na pacijentkinji Rouz Li.

1899 - Umro je francuski slikar engleskog porekla Alfred Sisle jedan od stvaralaca francuskog impresionizma. Izlagao je na njihovoj prvoj izložbi 1874. u Parizu.

1916. - Nemci su u Prvom svetskom ratu prvi put bombardovali Pariz iz cepelina.

1934. - Rođen je srpski pisac Branko Miljković, koji se prvom zbirkom pesama 'Uzalud je budim' [1957] uvrstio među značajne srpske liričare druge polovine 20. veka. Izvršio je samoubistvo 1961.

1941. - Umro je grčki general i državnik Joanis Metaksas. Kao premijer i ministar vojske 1936. raspustio je parlament i uspostavio ličnu diktaturu. U Drugom svetskom ratu u oktobru 1940. odbio je ultimatum fašističke Italije i organizovao otpor italijanskoj agresiji.

1942. - Peru i Bolivija su potpisivanjem protokola u Rio de Žaneiru okončali rat započet 1941. godine zbog sporne pogranične teritorije između dveju zemalja u području amazonske džungle, ali sporno pitanje time nije rešeno.

1950. - Počela je prva u nizu pobuna u Johanesburgu, izazvanih rasističkom politikom vlade Južne Afrike.

1959. - Danski putnički brod 'Hans Hedtoft' udario je, ploveći pored obala Grenlanda u ledeni breg i potonuo. Život je izgubilo 95 ljudi.

1963. - Francuska je stavila veto na ulazak Velike Britanije u Evropsku ekonomsku zajednicu [Evropska unija].

1989. - Posle sedam godina nesporazuma i međunarodne arbitraže, Izrael je vratio Egiptu grad Tabu na Crvenom moru, koji je okupirao u izraelsko-arapskom ratu 1967.

1994. - Austrijanka Ulrike Majer, dvostruka svetska prvakinja u smučanju, umrla je od povreda zadobijenih prilikom pada u takmičenju u spustu za Svetski kup.

1996. - Venecijanska operska kuća 'La Feniče' izgorela je u požaru, drugi put u 204 godine svoje istorije.

1999. - Kontakt grupa je pozvala srpske vlasti i predstavnike kosovskih Albanaca da do 6. februara pristupe mirovnim pregovorima u francuskom zamku Rambuje u blizini Pariza.

2001 - U Sen Tropeu, na Azurnoj obali, u 91. godini umro je istaknuti francuski pozorišni i filmski glumac Žan-Pjer Omon. Uz Šarla Boajea bio je jedan od retkih
francuskih glumaca koji je napravio karijeru i u Holivudu ("Američka noć", "Mačka i miš").

2002 - Predsednik SAD Džordž Buš izjavio je u američkom Kongresu da počinje rat protiv terorizma i upozorio da "osovina zla" koju čine Iran, Irak i Severna Koreja preti miru u svetu.

2002 - U Kabulu se zavijorila stara avganistanska zastava, po prvi put od komunističkog prevrata 1978. godine koji je označio početak 23-godišnjeg period ratova i kriza u zemlji.

2003 - Američki predsednik Džordž Buš najavio da će 15 milijardi dolara u narednih pet godina biti iskorišćeno za lečenje AIDS-a i prevenciju u 12 afričkih i dve karibske zemlje.

2005 - Umro je Efraim Kišon, koji je preživeo holokaust i postao jedan od najpoznatijih i najprevođenijih izraeskih pisaca. Među najpoznatijim knjigama su "Nije fer Davide", "Kita boli more", "Jabuka je svemu kriva", "Knjiga za poreske obveznike", "Kod kuće je najgore" i "Pomozite svetu na svoju štetu".

Dogodilo se na dan - 30. januar


1648. - Potpisivanjem ugovora u Minsteru okočan je osmogodišnji rat Španije i Ujedinjenih Provincija Nizozemske [Holandija], izazvan rimokatoličkim inkvizitorskim terorom Španaca. Španija je u oktobru iste godine prinuđena da prizna nezavisnost Nizozemske, što je ubrzo omogućilo privredni i kulturni procvat nove države.

1649. - Engleskom kralju Čarlsu I Stjuartu, čija je autoritarna vladavina izazvala građanski rat, odrubljena je glava na osnovu presude revolucionarnog suda da je kriv za izdaju, odnosno tajne pregovore sa Škotima. Pod pritiskom Parlamenta, izdao je 1628. ''Peticiju o pravima'', garantujući prava Parlamenta i lične slobode građana, ali je tu obavezu ubrzo pogazio i vladao apsolutistički 11 godina. Bio je primoran da 1640. sazove Drugi parlament koji je naložio da u poreskim pitanjima odlučuje Parlament, a ne kralj. Njegov režim srušila je revolucija pod vođstvom Olivera Kromvela, čije su snage potukle kraljevu vojsku kod Marston Mura 1644. i kod Nezbija 1645, posle čega je Čarls I pobegao u Škotsku, ali je 1647. predat snagama parlamentarista. Pogubljenje je ostavilo mučan utisak čak i na Kromvelove pristalice, a u Holandiji i Španiji ogorčeno stanovništvo pobilo je poslanike nove republike. Posle obaranja Kromvela, monarhija je obnovljena 1660.

1835. - Predsednik SAD Endrju Džekson preživeo je prvi atentat na šefa države u američkoj istoriji.

1882. - Rođen je američki državnik Frenklin Delano Rozevelt, predsednik SAD od 1932. do 1945, četiri puta biran za šefa države, jedini u američkoj istoriji. Bio je pravnik i član Demokratske stranke. Paralizovan je 1921, ali ga to nije omelo da 1928. postane guverner države Njujork i četiri godine potom prvi put predsednik SAD, u vreme velike privredne krize koju je ublažio politikom poznatom kao ''Nju dil''. Politiku ''velike batine'' prema latinoameričkim zemljama zamenio je politikom ''dobrog susedstva'', a sa Sovjetskim Savezom je uspostavio diplomatske odnose. Objavio je 1941. Povelju o četiri slobode: slobodu misli, slobodu od straha, slobodu od siromaštva i slobodu veroispovesti.

1889. - Austrougarski prestolonaslednik nadvojvoda Franc Karl Jozef Rudolf Habsburški i njegova sedamnaestogodišnja ljubavnica baronesa Marija Večera izvršili su samoubistvo u carskoj lovačkoj kući u Majerlingu.

1927. - Rođen je švedski državnik Ulof Palme, šef vlade i Socijaldemokratske radničke partije Švedske od 1969. do 1976. i od 1982. do februara 1986, kad je ubijen u atentatu. U politiku je ušao kao studentski vođa, a u 42. godini postao je šef stranke i premijer. Bio je među retkim zapadnim državnicima koji su digli glas protiv eksploatacije nerazvijenih zemalja, a ljutnju SAD izazvao je odlučnim protivljenjem američkoj vojnoj interenciji u Vijetnamu. Od 1980. vodio je nezavisnu međunarodnu komisiju za unapređenje procesa razoružanja. Kao lider Socijalističke internacionale [SI] više puta je rukovodio mirovnim misijama UN [za miroljubivo rešenje sukoba Irana i Iraka] i SI [Radna grupa o Južnoj Africi].

1933. - Predsednik Nemačke feldmaršal Paul fon Hindenburg naimenovao je Adolfa Hitlera za kancelara. U Hitlerovoj vladi bila su još samo dvojica nacista, ali je on brzo uklonio neistomišljenike i prigrabio apsolutnu vlast. Time je otvorio put nacističkoj diktaturi i masovnim zločinima u Drugom svetskom ratu koji je započeo 1. septembra 1939. napadom na Poljsku. Istog dana 1937. Hitler je saopštio u Rajhstagu [parlament] da Nemačka povlači potpis na Versajski mirovni ugovor posle Prvog svetskog rata.

1937. - Rođen je ruski velemajstor Boris Vasiljevič Spaski, svetski šahovski prvak od 1969. do 1972, igrač izuzetne originalnosti i bujne maštovitosti, posebno u tretiranju otvaranja. Titulu omladinskog šahovskog prvaka sveta osvojio je 1955, a 1961. prvi put je postao šampion S S SR. Prvi put se borio za titulu prvaka sveta 1966, ali je meč protiv jermenskog velemajstora Tigrana Petrosjana izgubio rezultatom 12,5:11,5. Svetski prvak postao je tri godine kasnije, pobedivši istog rivala sa 12,5:10,5. Titulu je izgubio u dvoboju sa američkim velemajstorom Bobijem Fišerom, koji ga je 1972. u meču u Rejkjaviku pobedio sa 12,5:8,5.

1937. - Rođena je engleska pozorišna i filmska glumica Vanesa Redgrejv, koja je najčešće tumačila uloge samostalnih modernih žena složene prirode i senzibiliteta.

1937 - Trinaest visokih funkcionera Komunističke partije SSSR-a osuđeno je na smrt zbog navodnog učešća u zaveri Lava Trockog protiv vrha države.

1943. - Britansko ratno vazduhoplovstvo otpočelo je u Drugom svetskom ratu prvo danonoćno bombardovanje Berlina.

1948. - Ubijen je indijski državnik Mohandas Karamčand Gandi, nazvan Mahatma [velika duša], vođa pokreta za nezavisnost Indije, pola godine posle sticanja nezavisnosti zemlje, za koju se borio celog života. U Nju Delhiju ga je ubio Naturam Godse, fanatik iz sekte ''Hindu Mahasabha'' koja se protivila njegovoj politici stišavanja antagonizama Hindusa i muslimana. Gandi je završio prava u Engleskoj 1891, od 1893. do 1914. predvodio je u Južnoj Africi tamošnje Induse, a od 1919. pokret za nezavisnost Indije. Doktrina gandizma, koju je usvojio Indijski Nacionalni Kongres, partija na čelu borbe za nezavisnost, manifestovala se u pasivnom otporu. Sam Gandi, koji je asketski živeo, često je štrajkovao glađu, što se pokazalo kao oružje pred kojim je britanska kolonijalna vlast bila nemoćna. Ni čestim hapšenjima nije zaustavljen stekao je ogroman ugled i popularnost, ne samo u Indiji, i postao simbol borbe naroda te velike azijske zemlje za nezavisnost.

1948. - Umro američki pilot i konstruktor aviona Orvil Rajt, pionir avijacije, koji je 1903. s bratom Vilburom, u avionu njihove izrade, izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva. Let je trajao 59 sekundi i avion je preleteo 285 metara. Braća Rajt su već 1905. konstruisala avion koji je preleteo 39 kilometara. Osnovali su 1909. ''Ameriken Rajt kompani'' za proizvodnju aviona i iste godine vojsci SAD isporučili prvi borbeni avion ''Signal Korps I''.

1957. - UN su pozvale vladu Južne Afrike da preispita politiku aparthejda.

1964. - U SSSR-u su prvi put u istoriji kosmonautike uz pomoć jedne rakete lansirani sateliti u različite orbite - ''Elektron 1'' i ''Elektron 2''.

1967. - Papa Pavle VI susreo se s predsednikom Prezidijuma Vrhovnog sovjeta S S SR Nikolajem Podgornim, prvim šefom sovjetske države koji je posetio Vatikan.

1968. - U Vijetnamskom ratu počela je jednomesečna ofanzivanazvana ''Tet'' [Nova godina] pod komandom severno vijetnamskog generala Vo Ngujen Đapa, tokom koje su severnovijetnamske trupe i južnovijetnamski gerilci napali Sajgon i više od 100 drugih mesta u Južnom Vijetnamu. ''Tet'' se smatra prekretnicom u ratu, jer je navela vladu SAD da počne da razmišlja o povlačenju iz Vijetnama.

1972 - Britanski vojnici su u Londonderiju, u Severnoj Irskoj ubili 13 ljudi, učesnika zabranjenog marša za ljudska prava katolika. Taj sukob nazvan je "Bladi sandej" (Krvava nedelja).

1972 - Pakistan je napustio Komonvelt u znak protesta zbog odluke Velike Britanije, Australije i Novog Zelanda da priznaju Bangladeš (bivši Istočni Pakistan).

1992 - Argentina je otvorila dosijea nacista koji su posle Drugog svetskog rata pobegli u Južnu Ameriku.

1995 - U jednom od najtežih napada tokom trogodišnje pobune islamskih ekstremista u Alžiru, u eksploziji automobila-bombe poginulo je 20, a ranjeno oko 60 ljudi.

2000 - Cijanid koji se izlio iz rumunskog rudnika Baja Mare u pritoke reke Tise, Lapoš i Samoš, a potom u Dunav, izazvao je ekološku katastrofu ogromnih razmera. U rečni sliv ispušteno je 120 tona cijanida i 20.000 tona taloga koji sadrži teške metale.

2000 - Povodom Dana holokausta više stotina neonacista demonstriralo je u Berlinu i prošlo kroz Brandenburšku kapiju podsećajući na vreme kada su nacisti u Nemačkoj bili na vlasti.

2000. - Kenijski ''Erbas 310'' na letu Lagos-Najrobi srušio se u more, što je preživelo samo 10 od 179 putnika i članova posade.

2003 - U Skupštini SR Jugoslavije ratifikovan je Sporazum o dvojnom državljanstvu SRJ i Bosne i Hercegovine.

2003 - Sud u Bostonu (SAD) osudio je na doživotni zatvor Britanca Ričarda Rajda, sledbenika Osame bin Ladena, koji je u oktobru 2002. pokušao da eksplozivom digne u vazduh avion koji je trebalo da leti preko Atlantika.

2005 - U Iraku su održani prvi višepartijski izbori u poslednjih 50 godina i prvi posle svrgavanja Sadama Huseina.