Bela Crkva



Bela Crkva se nalazi u severoistočnom delu Srbije, na krajnjem jugoistoku Vojvodine i Banata, desetak kilometara od granice sa Rumunijom. Od Beograda je udaljena 96 kilometara. Za ovaj pogranični gradić se može reći da ga karakterišu dve zanimljive činjenice. Prva, na žalost ne tako poznata široj javnosti, jeste da se oko Bele Crkve nalazi čak sedam veštačkih jezera i da pored nje protiču reke Nera, Karaš i Dunav, kao i kanal Dunav-Tisa-Dunav. Druga karakteristika je vezana za nacionalni sastav njenog stanovništva - Bela Crkva je svojevremeno bila, a možda je to i danas, najmultietičniji grad Vojvodine u kome je do pre Drugog svetskog rata živelo 30 nacija. Poslednjih decenija Srbi čine ubedljivu većinu. I danas se mogu sresti prezimena koja ukazuju na nemačko, francusko, mađarsko, italijansko, jevrejsko, rumunsko, romsko, češko, slovačko, ukrajinski, rusko, vlaško, grčko, bugarsko... poreklo.

U opštini Bela Crkva danas živi 20.367 stanovnika u 14 naselja. Gradsko naselje Bela Crkva ima 10.675 stanovnika. Područje opštine oivičeno je obroncima Karpata na istoku, Vršačkim planinama na severu, Dunavom na jugu, dok je na zapadnoj strani široko otovreno prema Panonskoj niziji. Prosečna nadmorska visina Bele Crkve iznosi 89,5 metara. Reljef opštine je izrazito ravničarskog karaktera, osim dela prema obroncima Karpata. Bela Crkva i okolina imaju umereno kontinentalnu klimu koju karakterišu duga i topla leta i nešto hladnije zime. Zimske temperature variraju od - 8 do + 10 stepeni Celzijusovih, a letnje od + 23 do + 35 stepeni. Zvaničnim merenjima je utvrđeno da je Bela Crkva jedan od najsunčanijih gradova u Srbiji. Istoriju ovog kraja gradili su brojni narodi koji su u njemu živeli, od Tračana i Kelta, preko Rimljana, Avara i Slovena, do Bugara, Ugara, Turaka, Nemaca i Srba. Početkom XVIII veka Turci su definitivno proterani sa područja severno preko Dunava. Odmah po njihovom proterivanju osnovana je i Bela Crkva. Osnovao ju je austrijski grof Merci 1717. godine, naseljavajući na ovo područje Nemce iz Franačke i Hesena. Prvi doseljenici su naišli na ostatke jedne male crkvice koju su obnovili i po njoj mestu nazvali - Bela Crkva.

Nemci su decenijama činili većinsko stanovništvo Bele Crkve. Imali su važnu ulogu u ekonomskom razvoju grada. Tragovi nemačke kulture mogu se uočiti na arhitekturi, u tradiciji i svakodnevnom životu. Nemačko stanovništvo je presudno doprinelo razvoju zanatvstva, trgovine i vinogradarstva. Posle Nemaca pristigli su Rumuni, Jevjreji, Mađari, Srbi... Početkom XIX veka varoš je imala više od 10.000 stanovnika i bila pretežno zanatski i trgovinski centar, koji je dobio gimnaziju i muzej među prvim varošima u Vojvodini, i jednu od prvih železničkih pruga u tom delu Austro-Ugarske.

Godine 1918. Bela Crkva je, kao i cela Vojvodina, pripojena Kraljevini Srba Hrvata i Slovenaca. U periodu između dva svetska rata dolazi do stagnacije njenog razvoja. Kada je izbio Drugi svetski rat, skladni višenacionalni odnosi bili su narušeni. Lokalni Nemci su se svrstali uz fašiste koji su 1943. u Beloj Crkvi sproveli masovna streljanja Srba. Po okončanju rata, Belu Crkvu su napustili skoro svi Nemci starosedeoci.


Ekonomska moć današnje Bele Crkve znatno je manja nego nekadašnja u odnosu na ovovremski standard, ali je poslednjih godina turistički sve atraktivnija. Za mnoge je ona turističko otkriće, pogotovo što je odmor kraj jezera, u prirodi, i van velikih turističkih centara ne samo jeftiniji, nego i privlačniji za turiste navikle na urbani i dinamiočni tempo življenja. U blizini jezera nalaze se kampovi koji omogućavaju istinski odmor i opuštanje. Turističke agencije u Beloj Crkvi nude i mogućnost obilaska grada i izleta po okolini, a neke od kulturnih lokacija koje treba obići su katolička crkva Sveta Ana u baroknom stilu, kao i arhitektonski slično zdanje pravoslavne crkve Svetog Petra i Pavla. U lokalnom muzeju moguće je upoznati se sa zanimljivom i vrlo bogatom istorijom ovog mesta, a ukoliko dolazite početkom juna, prisustvovaćete nesvakidašnjem i gotovo jedinstvenom u našoj zemlji Karnevalu cveća.

paunpress.