Tema: Pancevo

PANCEVO

Pančevo je mesto u Banatu, na Tamišu. Teritorijalno gledano, Pančevo je sedište istoimene
opštine kao i Južno-Banatskog okruga (Vojvodina, Srbija). U samom gradu živi 76.654 ljudi,
na području opštine 130.280. Zajedno sa prigradskim naseljem Starčevo grad Pančevo po
poslednjem popisu iz 2002. godine broji 84.702 stanovnika.

[Samo registrovani clanovi mogu videti ovaj sadrzaj. ]

Najstariji naziv naselja koje se nalazilo na mestu današnjeg Pančeva, na ušću Tamiša u
Dunav, jeste Panuka. Zbog čestih promena gospodara (Rimljani, Kelti, Huni, Avari, Sloveni,
Mađari, Tatari, Turci, Nemci) često se menja i naziv ovog strategijsko važnog mesta. Od
Panuke postaje Panucea ili Panuča u 10. veku, Bansif u 12. veku, u 15. veku Pančal i Pensej,
u 17. veku Pajčova ili Panziova i Bančova čak i u ranom 18. veku kao Čomva. Prvi put se u
istoriji pominje kao grad, trgovačka varoš, 1153. godine koju između ostalih naseljavaju i
Grci, naravno zbog trgovine. U 15. veku ga zauzimaju Turci i drže ga pod svojom vlašću do
1716. godine. Pod Austro−Ugarskom nosi ime Čomva pa onda Pančova, a od 1918. godine Pančevo.
U srednjem veku Pančevo je pripadalo kovinskoj županiji. Posle Požarevačkog mira i
oslobođenja od Turaka (1716.) godine, ceo Banat ulazi u sastav Austro-Ugarske monarhije
kao autonomna oblast pod nazivom Tamiški Banat. Tada počinje naglo naseljavanje ovih krajeva.
Veliki broj srpskih porodica doseljava se u Pančevo iz Temišvara i okoline, a doseljavaju
se i Nemci iz Franačke. Od 1716. do 1764. Pančevo je bilo komorsko, a od 1764. do 1794.
vojno-graničarsko trgovište.

Pančevo je mnogo stradalo tokom revolucije. 1873. postalo je municipalni grad.
U drugoj polovini tog veka počinje u Pančevu u većoj meri naseljavanje Mađara.
8.11. 1918. ušla je u Pančevo srpska vojska.
31.1. 1921. godine imao je 19.362 stanovnika od kojih je bilo; Srba 9.422, Mađara
887, Nemaca 7.237, Židova 600; pravoslavnih 9.874, katolika 6.350, evangelista 2.500.

Privreda do 1919. godine

Stanovništvo Pančeva bavi se pretežno ratarstvom, ali je vrlo lepo zastupljen zanat i trgovina,
naročito stokom i hranom. Industrija je takođe znatna, naročito svilarska. U Pančevu su dve
pravoslavne crkve; starija (Vaznesenska) sa templom, koju je radio Konstantin Danil, i nova
(Uspenska) u vizantijskom stilu, sa Imagerskim i ornamentalnim radovima Uroša Predića,
St. Aleksića i Markovića. U Pančevu ima gimnazija, trgovačka akademija, muška i ženska
građanska škola i aerodrom internacionalnog društva za vazdušni saobraćaj.

Privreda od 1920. do 1991. godine

Nakon Prvog svetskog rata, pančevačka industrija doživljava svoju drugu mladost
i postaje jedan od industrijskih giganata bivših Jugoslavija. Otvaraju se mnogobrojne
fabrike koje zapošljavaju na desetine hiljada radnika iz Pančeva , Beograda i okolnih
mesta iz skoro celog južnog Banata. Neke od najvažnijih su:

• 
  Rafinerija nafte −(RNP) - Počela da radi 1968.
  Azotara − Fabrika za proizvodnju veštačkog đubriva. Počela da radi 1962.
  Petrohemija − Fabrika za preradu sirovog benzina i proizvodnju plastičnih masa. Počela da radi 1977.
  Utva − Fabrika za proizvodnju lakih aviona, kamiona i prikolica za kamione, delova za motorna vozila i servisiranje i opravka motornih vozila. Osnovana 1937. godine
  Pivara - Osnovana 1722. godine
  ISP Staklara − fabrika za proizvodnju svih vrsta stakla, osnovana 1932. godine
  Tesla − Fabrika sijalica, osnovana 1931. godine
  Fabrika građevinske stolarije − osnovana 1934. godine
  Fabrika skroba − osnovana 1937. godine
  Fabrika obuće − osnovana 1955. godine
  TRO Trgoprodukt − Bavila se poslovima u oblasti trgovine na veliko i malo mešovitom robom
  Pekara − Snabdevala celo Pančevo i okolna mesta
  Tehnogas − Proizvodila i snabdevala industriju širokim asortimanom gasova
  Plinara − Proizvodila i snabdevala pančevačka domaćinstva lož uljem, propan−butanom, benzinom
  Svilara − Proizvodnja svile, odmotavanje svilenih čaura
  Krznara − Prerada kože, osnovana 1953.
  Kudeljara − Prerada kudelje
  Gaj − Industrija nameštaja
  JRB Brodoremont − Bavilo se popravkom brodova, šlepova i svime što plovi po vodi
  Luka Dunav − Osnovan 1947. godine
  PIK Tamiš − Poljoprivredni kombinat sa širokim asortimanom proizvoda za prehranu
  ATP − Preduzeće za prevoz putnika i robe
  Privredna Banka Pančevo − Osnovana 1869. godine
  Pošta − Bavila se uslugama građana od pisama, telegrama, telefona, preko naplate raznih dažbina, do bankarskih usluga
  GIK Konstruktor − Građevinsko preduzeće
  Trudbenik − Predionica prediva
  Banačanka − Proizvodnja odeće
  ŠIK − Prerada drveta
  Elektrodistribucija
  Minel
  RO Standard − Komunalni poslovi
  

Na desetine zanatsko−uslužnih radnji, privatnih radionica, pekara, obućara, sajdžija,
zlatara, šnajdera.

Takođe postoje dva hotela, Sloboda (Trubač) i Tamiš, i veliki broj ugostiteljskih radnji
Infrastrukturne organizacije kao što su opština, sud, banke, bolnica i zdravstvene ambulante,
policija, vatrogasci, robne kuće, biblioteke, muzeji, galerija, bioskopi i pozorište,
dom kulture, razna društva kao što su ribolovačko, streljačko (1813), izviđači, Crveni krst.