Bergen Norveska

Bergen (nor. Bergen) je po veličini i značaju drugi grad u Norveškoj. Grad je najveći grad pokrajine Zapadne Norveške i sedište okruga Hordaland.

Grad Bergen je 2011. godine imao oko 263 hiljada stanovnika u upravnim granicama, a na širem gradskom području (tzv. Veliki Bergen) živelo je blizu 390 hiljada stanovnika.

Bergen je u prošlosti bio poznat kao jedna od najvažnijih luka Hanzeatske Lige. I danas je Bergen važna luka, najveća u državi. Grad je i važno privredno, kulturno i političko središte države.

Stari, očuvani trgovački deo grada, Brigen, je danas na spisku svetske baštine UNESKO-a.


Poreklo naziva

Današnji naziv Bergen izveden je od staronorveških reči bjřrg + vin, u značenju dolina između planina, što opisuje položaj grada. Na islandskom i farskom jeziku stari naziv Björgvin se koristi i danas.
Prirodni uslovi
Pogled na Bergen
Gradsko područje Bergena
Strandgaten, glavna trgovačka ulica u Bergenu
Luka u Bergenu

Grad Bergen se nalazi u zapadnom delu Norveške. Od glavnog grada Osla grad je udaljen 520 kilometara zapadno. Najbliži veći grad je Stavanger, udaljen 210 kilometara južno od grada.

Reljef:
Bergen se nalazi na zapadnoj obali Skandinavskog poluostrva. Grad se razvio na dnu zaliva, u nevelikoj ravnici uz more. Ona je zatvorena od ostatka kopna sa Sedam planina, koje se veoma strmo izdižu od gradskog jezgra. Noviji delovi grada pružaju se po nižim brdima datih planina, pa je grad veoma brdovit. Shodno tome, nadmorska visina grada ide od 0 do 150 m nadmorske visine.


Klima:
Klima u Bergenu je umereno kontinentalna sa uticajem Atlantika i Golfske struje. Nju odlikuju blage zime i hladnija leta. Grad je i veoma kišovit.

Vode:
Bergen se razvio kao morska luka na u dnu istoimenog omanjeg zaliva, dela Severnog mora. Zaliv nije otvoren ka moru, već se tu nalazi više ostrva (Askej, Holsnej, Sotra). Ovo je bilo važno po strateški položaj Bergena kao luke. Veći deo gradskog priobalja danas je luka, najveća u Norveškoj.


Istorija

Prvi tragovi naseljavanja na mestu današnjeg Bergena javljaju se u doba praistorije.[traži se izvor od 11. 2011.] Današnje naselje osnovano je u srednjem veku, 1070. godine, od strane kralja Olava Kirea. Već 1217. godine Bergen preuzima ulogu prestonice od severnijeg Trondhejma, ali je već 1299. godine predaje Oslu. Od tog vremena grad je već poznat kao velika luka, koja se ubrzo uključuje u Hanzu. U skladu sa tim grad postaje i izvanredno važno trgovište u severnoj Evropi.

U 16. veku dolazi do opadanja značaja trgovine, vezano za nesuglasice između krune i nemačkih (saskih) trgovaca. Međutim, grad se brzo oporavio, ostajući najveći grad u državi do 1830. godine. Stoga je 1831. godine, prilikom stvaranja savremenih okruga u Norveškoj, Bergen, uz Oslo, postao grad-okrug, ali je ovo ukinuto 1972. godine. Tada je grad priključen okolnom okrugu Hordaland.

Novi polet Bergen doživljava u drugoj polovini 19. veka, kada dolazi do industrijalizacije, pa, posredno, do naglog porasta stanovništva i širenja grada izvan srednjovekovnih zidina.

Tokom petogodišnje okupacije Norveške (1940-45.) od strane Trećeg rajha grad i njegovo stanovništvo su više stradali u odnosu na druge gradove u državi. Razlog ovome bila je strateška važnost grada.

Poslednjih decenija Bergen se razvio u savremen grad, jedan od najbogatijih u severnoj Evropi.


Stanovništvo

Danas Bergen ima oko 260 hiljada u gradskim granicama, što je 2,5 puta više nego pre jednog veka. Grad sa okolnim predgrađima preko 390 hiljada. Poslednjih godina broj stanovnika u gradu se povećava po godišnjoj stopi od 1%, a u slučaju predgrađa ovo je i više.

Etnički sastav:
Stanovništvo Bergena je do pre par decenija bilo bilo gotovo isključivo etnički norveško. Međutim, brojni useljenici iz stranih zemalja izmenili su sastav stanovništva. Tako danas etnički Norvežani čine 88% gradskog stanovništva, a prisutni su i Poljaci, Iračani, Vijetnamci, Čileanci i drugi.

Verski sastav:
Većina stanovnika Bergena su pripadnici protestantske Crkve Norveške (80%). Drugi po broju su ateisti (14%), potom rimokatolici (3%).



Privreda

Privreda Bergena posebno se oslanja na veliku gradsku luku, jednu od najvećih u severnoj Evropi i najveću u Norveškoj. Grad je poslednjih decenija postao značajno saobraćajno čvorište. Posebno je zanimljivo to što je grad glavna tačka za prevoz radnika na gasnim i naftnim platformama u norveškom delu Severnog mora.

Danas se gradska privreda sve više oslanja na trgovinu i usluge, kao i na primenu naučno-istrživačkog rada. Tako je Bergen poznat po istraživanju mora.


Gradske znamenitosti

Ceo Bergen, skučen u omanjoj dolini između planina, je posebnost i gradske panorame predstavljaju deo gradske prepoznatljivosti.

Najvažnija znamenitost grada Bergena je očuvani trgovački deo starog gradskog jezgra, Brigen, koji je danas na spisku svetske baštine UNESKO-a. Njega odlikuje duh srednjeg veka, u vidu kuća od drveta i uzanih ulica.


Pored toga, pažnju plene i brojne velelepne građevine:

Saborna crkva sv. Jovana, najvažnija gradska crkva, sa kraja 19. veka,
Episkopska crkva, iz 17. veka,
Gradska tvrđava,
Gradska kuća u savremenom zdanju,
Gradski muzej i drugo.
Izvor;Vikipedija