Ernest Ackun - Biografija

Ernest Ačkun (Hrastnik, Slovenija, 27. mart 1930. — Beograd, Srbija, 28. septembar 2001.) je bio snažna muzička ličnost ogromnog izvođačkog repertoara i zasigurno jedan od vodećih majstora-instrumentalista u plejadi naših vrsnih klarinetista. Tokom više od četiri decenije muzičarske delatnosti uvrstio se u sam vrh jugoslovenskih muzičkih umetnika.


Biografija

Rođen je 27. marta 1930. u Hrastniku (srez Trbovlje — N. R. Slovenija), u radničkoj porodici od oca Ernesta, rudara i majke Elizabete, domaćice.

Osnovnu školu završio je u Hrastniku 1940. godine. Muzikom je počeo da se bavi 1941. godine kada je krenuo da uči klarinet i obou u tek otvorenoj muzičkoj školi u Trbovlju. Roditelji Ernesta su za vreme okupacije simpatizirali i pomagali NOP, te je jula 1944. cela porodica prebegla u partizane. Tamo je Ernest bio zadužen za muziku u Glavnom štabu Slovenije.

Posle oslobođenja, vraća se kući i u jesen 1945. upisuje srednju muzičku školu u Ljubljani.

Sledeće godine donosi čvrstu odluku da život posveti muzici, tj. klarinetu. Na inicijativu profesora Muzičke akademije u Beogradu Bruno Bruna a i njegovom pomoći, u jesen 1946. godine otišao je u Beograd, gde je 1949. završio srednju muzičku školu sa odličnim uspehom, a istovremeno, tako mlad (19 godina), angažovan je za II klarinetistu u orkestru Narodnog pozorišta u Beogradu i u Beogradskoj filharmoniji, da bi 1953. godine postao prvi solo klarinetista Beogradske filharmonije (sa 25 godina). Svirajući u pomenutim orkestrima, Ernest se izdržavao. Poznata je i činjenica da je iz istih razloga bio prinuđen da radi teške fizičke poslove, pa čak i da prenosi muzičke instrumente.

Diplomirao je na Muzičkoj akademiji u Beogradu, u klasi profesora Bruno Bruna sa srednjom ocenom – odličan, muzička sposobnost – izrazita, 27. juna 1953. godine.

Od 1955. do 1957. godine, Ernest odlazi u Pariz na specijalizaciju kod čuvenog profesora za klarinet Ulyyssea Deleclusea na Conservatoire superieure.

Radio je i u Srednjoj muzičkoj školi Mokranjac, gde je predavao klarinet i bio šef Duvačkog odseka.

Ernest Ačkun je radio u Beogradskoj filharmoniji sve do 1975, kada dolazi na Fakultet muzičke umetnosti da radi kao profesor na Katedri za kamernu muziku. Tih godina Fakultet je imao veliku prazninu u nastavi kamerne muzike sa duvačkim ansamblima. Svoje studente, Ačkun je izvodio na javne časove, koncerte i na takmičenja i osvajao nagrade.

Godine 1985, Ernest Ačkun postaje redovni profesor Katedre za kamernu muziku na FMU u Beogradu.


Koncertna delatnost

Od 1948. godine, Ernest Ačkun deluje aktivno na koncertrnim podijumima Jugoslavije, a bio je čest gost i u drugim zemljama Evrope svirajući niz koncerata za klarinet i orkestar. Gotovo sav svoj ogromni repeartoar za klarinet, Ernest je snimio za Radio Beograd i druge radio stanice. Godine 1984. izdao je ploču[6]sa koncertima Mocarta i Stjepana Šuleka. Ploča je pravo remek-delo izvođaštva, te bi se mogla ravnopravno naći u najeminentnijim diskotekama u svetu.

U toku studija, Ernest je bio nekoliko puta nagrađivan za uspeh u učenju i to učestvovanjem na svim koncertima koje priređuje Rektorat Muzičke akademije u Beogradu, Zagrebu, Ljubljani i u Beču, gde je dobio vrlo pohvalne kritike.

Izvodeći skoro celokupnu literaturu za klarinet, Ernest Ačkun je zadužio domaće stvaraoce. Za njega su pisali koncerte i posvetili mu ih: Milan Ristić, Zlatan Vauda, Stjepan Šulek, Stanojlo Rajičić, Duško Radić, Zoran Hristić, Petar Stajić, Petar Stojanović, Bruno Bjelinski i dr. Dela ovih kompozitora Ačkun je često izvodio na koncertnim podijumima i snimao za radio stanice širom Jugoslavije i u inostranstvu.

Kao solista, gostovao je po Francuskoj, Belgiji, Austriji, Italiji, Nemačkoj, Bugarskoj, i to uz dirigente kao što su: Zubin Mehta, Jean Martinon, Charles Bruck, Milan Horvat, Oskar Danon, Živojin Zdravković, Mladen Jagušt, Jovan Šajnović i drugi.

O težini poziva muzičara-umetnika, Ernest Ačkun je često znao da kaže: U ovom poslu čovek se stalno i stalno dokazuje, a nikada se ne može dokazati.

Pet puta je bio predlagan za Oktobarsku nagradu grada Beograda, a dobitnik je i mnogih drugih nagrada i priznanja. Sve ovo ilustruje kvalitet njegovih resitala i javnih nastupa.


Rad u Beogradskom duvačkom kvintetu i ostalim ansamblima

Od 1962. godine, Ernest Ačkun je član Beogradskog duvačkog kvinteta, u kojem svira i radi sa velikim entuzijazmom, pred sobom postavljajući uvek visoke ciljeve. Ovaj kamerni ansambl bio je najbolji ambasador ozbiljne i kamerne muzike, koji je reprezentovao naše i strano muzičko bogatstvo širom sveta: Pariz, Rim, Berlin, Moskva, Lenjingrad, Kopenhagen, Oslo, Bratislava, Bukurešt, Beč, Brisel, Novosibirsk, i mnogi drugi gradovi. Kvintet je imao više stotina nastupa i snimanja za radio i televizije Jugoslavije i u inostranstvu. Beogradski duvački kvintet je dobitnik mnogih nagrada i priznanja.



“ Beogradski duvački kvintet svojim izuzetnim izvođačkim kvalitetima izrastao je u jedan od naših vrhunskih kamernih ansambala, čiji kvalitet dostiže visok evropski nivo. ”

— Enriko Josif, kompozitor
„XI Somborske muzičke večeri“ (1971.)


Radeći kao prvi solo-klarinetista Beogradske filharmonije, Ernest Ačkun se aktivno bavio i drugim vidovima kamernog muziciranja. Bio je član duvačkog trija (1965.), septeta, noneta, a svirao je i Serenade za duvače (13-oro duvača) V. A. Mocarta.


Značaj

U sve tri razgrađene oblasti izvođaštva: solističkog, kamernog i orkestarskog sviranja, Ernest Ačkun je dao svoj izraziti umetnički doprinos.

Kao kompletna muzička pojava, bio je veliki poznavalac muzike i svog instrumenta, sam vrh jugoslovenske muzičke scene.

Jedan je od najboljih orkestarskih i kamernih muzičara i klarinetista na ovim prostorima, radeći kao dugogodišnji prvi solo-klarinetista Beogradske filharmonije i kao član mnogih kamernih sastava.

Kao koncertni solista nastupao je i mnogo snimao u svim većim gradovima Jugoslavije i inostranstva.

Ačkun je bio ambasador našeg muzičkog stvaralaštva i domaćeg klarinetizma. On je neumorno, visoko profesionalno ispunjavao svoju kulturnu životnu misiju u našoj sredini, prikazujući i skretajući pažnju i svetskoj muzičkoj javnosti na naše (i strano) muzičko bogatstvo i stvaralašto. Ovo potvrđuje činjenica da mu je toliko jugoslovenskih kompozitora posvetilo svoje koncerte za klarinet.


Nagrade i priznanja


I nagradu na Omladinskom festivalu Jugoslavije u Beogradu 1948. godine.
II negrada (prva nije dodeljena) na II Takmičenju muzičkih umetiika Jugoslavije u Ljubljani 1949. godine.
II negrada (prva nije dodeljena) na III Takmčenju muzičkih umetnika Jugoslavije u Beogradu 1951. godine.
Börderungs Prämie (24. kandidata) na Međunarodnom konkursu u Ženevi 1953. godine.
II nagrada na Međunarodnom konkursu u Minhenu (22 kandkdata) 1954. godine.
I nagrada (jedini dobitnik) na V Takmičenju muzičkih umetnika Jugoslavije u Skoplju 1954. godine .
Oktobarska nagrada grada Beograda 1970. godine .
Dobitnik je nagrade Radio-difuzije za snimanje koncerta za klarinet Stjepana Šuleka 1969. godine.
Nagrade SIZ-a kulture dobio je 4 puta za resitale koji su održani u okviru ciklusa Internacionalni majstori /1978. 1979. 1981. 1984, kao i za izvođenje koncerta za klarinet Milana Ristića 1977. dodine.
Nagradu Udruženja muzičkih umetnika Srbije dobio je za resital održan 1984. godine (ovo je Ernestu bila najmilija nagrada).
Srebrna medalja Univerziteta umetnosti.
Plaketa Muzičke omladine.
Plaketv Grada Beograda.
Plaketa Beogradske filharmonije.
Plaketa Saveza konipozitora.
Godišnja nagrada Udruženja muzičkih umetnika Srbije za najbolji koncert održan u 1984. godini.


Nagrade i priznanja Duvačkom kvintetu

Duvački kvintet, čiji je Ernest bio osnivač i u kome je svirao klarinet, bio je dobitnik mnogih nagrada i priznanja:

Oktobarska nagrada grada Beograda,
nagrada Udruženja muzičkih umetnika,
nagrada Saveza kompozitora Jugoslavije,
nagrada Radio-difuzije,
dva puta nagrade SIZ-a kulture Srbije.


Društvene aktivnosti

Ernest Ačkun je bio društveno vrlo angažovan. Bio je:

generalni sekretar Saveza udruženja muzičkih umetnika Jugoslavije,
Delegat u Gradskoj skupštini SIZ-a kulture,
Republički delegat SIZ-a kulture,
predsednik Saveta Beogradske Filharmonije,
član Saveta Međunarodnog takmičenja Muzičke omladine,
član žirija mnogih Međunarodnih i domaćih takmičenja,
član Saveta Bemusa,
član Komisije za muzičko-scenske delatnosti SR Srbije,
predsednik Upravnog veća FMU,
član Saveta FMU,
sekretar OOSK FMU,
predsednik UMUS-a.



Literatura


Dvadeset pet godina Muzičke akademije u Beogradu 1937-1962, Grafos, Beograd, 1963.
M. Maksimović, Beogradska filharmonija 1951 - 1971, Beogradska filharmonija, Beograd 1971.
40 godina Fakulteta muzičke umetnosti (Muzičke akademije) 1937-1977, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Beograd, 1977, str 82.
Muzika i muzičari u NOB, Zbornik sećanja, Grupa izdavača, Beograd, 1982.
Pedeset godina Fakulteta muzičke umetnosti (Muzičke akademije) 1937-1987, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Beograd, 1988, str 132.
Anton Eberst: Klarinet i klarinetisti, Forum, Novi Sad, 1963.
Leksikon jugoslavenske muzike, Zagreb, 1984, sv. I, str 3 i 4.
Leksikon Ko je ko u Srbiji 1991, Bibliofon, 1991, str 10.
Enciklopedija Slovenije, Knjiga 16, Mladinska knjiga, Ljubljana 2002.