Tema: Slavka Atanasijevic - Biografija

Slavka Atanasijevic - Biografija

Datum rođenja 2. novembar 1850.
Mesto rođenja Osijek (Austrougarska)
Datum smrti decembar 1897.
Mesto smrti Beč (Austrougarska)

Slavka (Alojzija) Atanasijević (Osijek, 2. novembar 1850 — Beč, decembar 1897) je bila srpska pijanistkinja i kompozitorka.


Porodica Atanasijević je cincarskog porekla i bila je u srodstvu s porodicom Karamata iz Zemuna. Slavka je kćerka osječkog lekara i kulturnog radnika Vasilija Atanasijevića (Bešenovo, Srem, 1795 – Osijek, 1877), saradnika i prijatelja Vuka Karadžića. Majka Persida pl. Duka bila je iz Arada. Sestra Marija (Osijek, 1842 – Sombor, 1891), udata Veselinović, bila je slikarka. Slavka i Marija su imale još tri brata i dve sestre. Svi su bili obrazovani.

Od detinjstva je sticala opšte i muzičko obrazovanje pod očevim nadzorom. Učila je uglavnom privatno, kod cenjenih osječkih pedagoga: prirodne nauke kod dr Živka Vukasovića (1829–1874), zoologa i entomologa, redovnog člana Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti, crtanje kod slikara Huga Konrada fon Hecendorfa (1807–1869) i dr. Pored maternjeg, govorila je nemački, francuski i mađarski jezik.

Muziku je učila privatno u Osijeku: solo pevanje kod Ivana Nepomuka Humla (1820–1896), violinu kod Teodora Mahulke (1848–1920), horovođe Hrvatskog pevačkog društva Lipa, a klavir kod Đure Trišlera. Usavršavanje u klaviru produžila je samostalno i na studijama u Beču. Bila je izvanredan autodidakt, te je kompoziciju savladala preko poznatog udžbenika Adolfa Bernharda Marksa (1795–1866), Nauka o muzičkoj kompoziciji: praksa i teorija (Die Lehre von der musikalischen Komposition praktisch-theoretisch, I–IV, 1837–1847).

Počela je da koncertira 1874. godine, na društvenim i dobrotvornim priredbama. Izvodila je tuđa, popularna, kao i svoja dela. Nastupala je u Somboru, Osijeku (s Hrvatskim pevačkim društvom Lipa), Novom Sadu, Subotici, Zagrebu, Pešti, Gracu i Beču. Svirala je i u austrijskim banjama (Bad Ause, Bad Glajhenberg, Karlzbad, Marijenbad, Bad Išl). Iz javnog života povukla se 1882, posle nesrećne udaje za poljskog slikara Andžeja Eugenjuša Kvajtkovskog, katastarskog pristava i geometra u Bosni.

Kao pijanistkinja i kompozitorka doživela je priznanja onovremenih pedagoga, umetnika i kritičara (Franjo Kuhač, Antun Švarc i dr). Počela je da komponuje još u najranijoj mladosti. Poznate su samo tri njene klavirske kompozicije. To su varijacije i fantazije na narodne i gradske melodije. Muzička kritika i istoriografija zapazile su u njenim delima uticaj briljantnog, virtuoznog salonskog stila Aleksandra Drajšoka i Franca Lista.

Njena muzička zaostavština nije sačuvana u celosti, a nalazi se u arhivu Hrvatskog pevačkog društva Lipa u Osijeku. U Arhivu Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu pohranjena je biografska građa koju je Franjo Kuhač prikupio za svoj neobjavljeni Biografski i muzikografski slovnik.

Dela


Klavirske kompozicije

Na te mislim. Fantasie de Concert, pour Piano-Forte, op. 1. Lith. Anst. V. Engelmann & Mühlberg, Leipzig s. a. pp. 3–15, 40; drugo izdanje: Naklada Kralj. Sveuč. Knjižare Fr. Župana (St. Kugli), knjižare L. Hartmana, Zagreb b. g.
Ustaj, ustaj, mili rode, i duboki san svoj stresi. Chansonette Slave. Variée pour le piano, op. 2. Lith. de Engelmann et Mühlberg, Leipzig s. a., str. 3–13, 40.
Reflets du printemps. Polka Caprice pour Piano, op. 6. Lith. de Engelmann & Mühlberg, Leipzig s. a., str. 2–9, 40.

Notna izdanja

Iz novosadskih salona. Album salonskih igara za klavir. Priredila Marijana Kokanović. Matica srpska, Novi Sad 2010: „Odsjaji proleća“ / „Reflets du printemps“ (Polka Caprice), op. 6, str. 34–42, komentari priređivača na str. 7, 10–11, 13, 14, 17–18, 20. i 33.

Diskografija

Odblesci proleća, Polka caprice, op. 6; Na te mislim. Koncertna fantazija na temu srpske popularne pesme, op. 1, na kompakt-disku: Srpska klavirska muzika. U čast dama romantične epohe, Jasmina Janković, klavir. Izdavač: Kolo srpskih sestara, Beograd 2008; drugo izdanje: 2011.

Literatura

St. Ma. (Stanislav Marijanović), Atanasijević, Slavka (Aloysia), u Hrvatski biografski leksikon, knj. 1 (A – Bi), gl. ur. Nikica Kolumbić, Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb 1983, pp. 261; (Nepotpisano),
Atanasijević, Slavka (Aloysia), u Leksikon jugoslavenske muzike, knj. I (A – Ma), gl. ur. Krešimir Kovačević, Jugoslavenski leksikografski zavod Miroslav Krleža, Zagreb 1984, pp. 23;
Miroslava Hadžihusejnović-Valašek, Srpski muzičari u Kuhačevom Biografskom slovniku, u Kornelije Stanković i njegovo doba, zbornik radova, ur. Dimitrije Stefanović, Srpska akademija nauka i umetnosti (Naučni skupovi, knj. XXIV, Odeljenje likovne i muzičke umetnosti, knj. 1) – Muzikološki institut SANU, Beograd 1985, str. 259–286;
Đorđe Perić, Žene kompozitori u srpskoj muzičkoj bibliografiji, Zbornik Matice srpske za scenske umetnosti i muziku, Novi Sad 1994, br. 14, str. 183–188;
Aleksandar Vasić, Atanasijević, Slavka Alojzija, u Srpski biografski rečnik, knj. I (A – B), gl. ur. Mladen Leskovac, Aleksandar Forišković i Čedomir Popov, Matica srpska, Novi Sad 2004, str. 298–299;
Dragana Jeremić-Molnar, Srpska klavirska muzika u doba romantizma (1841–1914), Matica srpska, Novi Sad 2006;
Marijana Kokanović, Igre i marševi u srpskoj klavirskoj muzici XIX veka. Kulturna povezanost u javnom i privatnom životu (neobjavljena magistarska teza odbranjena 2008. na Katedri za muzikologiju i etnomuzikologiju Akademije umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, mentor: dr Danica Petrović; primerak teze u Biblioteci Akademije umetnosti u Novom Sadu), str. 42, 43, 132. i 135;
Marijana Kokanović, Društvena uloga salonske muzike u životu i sistemu vrednosti srpskog građanstva u XIX veku (neobjavljena doktorska disertacija predata 2011. Akademiji umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, Katedra za muzikologiju i etnomuzikologiju, mentor: dr Danica Petrović; primerak disertacije u Biblioteci Akademije umetnosti u Novom Sadu), str. 49, 50, 71, 72, 73, 95, 138, 139, 146. i 147.


Izvor;Wikipedia